ashhtanavathyadhikashatatam (198) adhhyay: van parv (tirthayatraparv )
mahabharat: van parv: ashhtanavathyadhikashatatam adhhyay: shlok 1-9 ka hindi anuvad
devarshi narad dvara shibi ki mahatta ka pratipadan vaishamhpayanaji kahate haian- janamejay. panhdunanhdan yudhishhthar ne markanhdeyaji se pun: prarthana ki – ‘mune. kshatriy nareshoan ke mahathmhyaka pun: varnan kijiye. tab markanhdeyaji ne kaha- ‘dharmaraj. vishhvamitr ke putr ashhtak ke ashhvamegh yajn mean sab raja padhare the. ‘ashhtak ke tin bhaee pratardan, vasumana tatha ushinar putr shivi bhi us yajn mean aye the. yajn samapht hone par ek din ashhtak apane bhaiyoan ke sath rath par arudh ho (shvargaki aur ) ja rahe the. isi samay rashte mean devarshi naradaji ate dikhayi diye. tab un tinoan ne unhhean pranam karake kaha- ‘bhagavanh ap bhi rath par a jaiye’. ‘tab naradaji ‘tathashtu’ kahakar us rath par baith gaye. tadananatar un mean se ek ne devarshi narad se kaha-‘bhagavanh. maian apako prasann karake kuchh poochhana chahata hooan’. ‘devarshi ne kaha-‘ poochho’ tab usane is prakar kaha-‘bhagavanh. ham sab log dirghayu tatha sarvagunasamhpann hone ke karan sada prasann rahate haian. ham charoan ko dirghakal tak upabhog mean ane vale shvargalok mean jana hai, kiantu vahaan se sarvapratham kaun is bhutal par utar ayega devarshi ne kaha-‘sabase pahale ashhtak utarega’. ‘phir – usane poochha-‘khya karan hai ki ashhtak hi utarega tab naradaji ne kaha-‘ek din maian ashhtak ke ghar hi thahara tha. us din ashhtak mujhe rath par bithakar bhraman ke liye le ja rahe the. maianne rashte mean dekha, bhinn-bhinn rang ki kee hajar gauean prithak-prithak char rahi haian. unhhean dekhakar maianne ashhtak se poochha-‘ye kisaki gauean haian. unhhean uttar diya-‘ye meri dan ki huee gauean haian. is prakar se shvayan apane kiye hue dan ka bakhan karake athmashralagha karate haian. isi liye inhhean shvarg se pahale utarana p dega. tathpachath un logoan ne pun: prashr kiya ‘yadi ham shesh tinoan bhaee shvarg mean jayan, to sabase pahale kisako utarana p dega. ‘devarshi ne uttar diya-‘pratardan ko. isamean khya karan hai aisa prashr hone par devarshi ne uttar diya-‘ek din maian pratardan ke ghar bhi thahara tha. ye mujhe rath se le ja rahe the. us samay ek brahman ko uttar diya ‘lautane par de dooanga. brahman ne kaha-‘nahian, turant de dijiye. ‘achhchha to turant hi lijiye, yoan kahakar inhhoanne rath ke dahine parshhv ka gho da kholakar use de diya. ‘itanehi mean ek doosara brahman aya. use bhi gho de ki hi avashhyakata thi. jab usane yachana ki, tab raja ne poorvavath usase bhi yahi kaha-‘lautane par dooanga. parantu usake agrah karane par unhhoanne rath ke vam parshrav ka ek gho da diya. phir ve age badh gaye. tadananhtar ek gho da maanganevala doosara brahman aya. usane bhi jalhdi hi maanga. tab raja ne use bayean dhure ka bojh dhone vala ashhv khol karake de diya. ‘tathpachath jab ve age badhe, tab phir ek ashhv ka ichhchhuk brahman a pahuancha. usake maangane par raja ne kaha-‘maian shighr hi apane lakshhy tak pahuanchakar gho da de dooanga. brahman bola ‘mujhe turant dijiye. tab unhhoann brahman ko ashhv dekar shvayan rath ka dhura pak d liya aur kaha-‘brahmanoan ke liye aisa karana sarvatha uchit nahian hai’. |
tika tippani aur sandarbh
sanbandhit lekh
varnamala kramanusar lekh khoj