महाभारत आश्वमेधिक पर्व अध्याय 20 श्लोक 17-28

viansh (20) adhh‍yay: ashvamedhik parv (anugita parv)

Prev.png

mahabharat: ashvamedhik parv: viansh dhyay:: shlok 17-28 ka hindi anuvad


pranoan ka ayatan (adhar) hone ke karan use vidvan purush udan kahate haian. isaliye vedavadi mujhamean sthit tap ka nishchay karate haian. ek doosare ke sahare rahane vale tatha sabake shariroan mean sanchar karane vale un paanchoan pranavayuoan ke madhy bhag mean jo saman vayu ka sthan nabhimandal hai, usake bich mean sthit hua vaishvanar agni sat roopoan mean prakashaman hai. ghran (nasika), jihva, netr, tvacha aur paanchavaan kan evan man tatha buddhi- ye us vaishvanar agni ki sat jihvaean haian. sooanghane yogy gandh, darshaniy roop, pine yojy ras, sparsh karane yojy vastu, sunane yogy shabd, man ke dvara manan karane aur buddhi ke dvara samajhane yojy vishay- ye sat mujh vaishvanar ki satidhaean haian. sooanghane vala, khane vala, dekhane vala, sparsh karane vala, paanchavaan shravan karane vala evan manan karane vala aur samajhane vala- ye sat shreshth rritvij haian. subhage! sooanghane yojy, pine yojy, dekhane yojy, sparsh karane yojy, sunane, manan karane tatha samajhane yojy vishay- in sabake oopar tum sada drishtipat karo (inamean havishy buddhi karo).

poorvokt sat hota ukt sat havishyoan ka sat roopoan mean vibhakt hue vaishvanar mean bhali-bhaanti havan karake (arthat vishayoan ki or se asakti hatakar) vidvan purush apane tanmatra adi yoniyoan mean shabdadi vishayoan ko utpann karate haian. prithvi, vayu, akash, jal, tej, man aur buddhi- ye sat yoni kahalate haian. inake jo samast gun haian, ve havishy roop haian. jo agrijanit gun (buddhivritti) mean pravesh karate haian. ve ant: karan mean sanskar roop se rahakar apani yoniyoan mean janm lete haian. ve pralay kal mean ant:karan mean hi avaruddh rahate aur bhootoan ki srishti ke samay vahian se prakat hote haian. vahian se gandh aur vahian se ras ki utpatti hoti hai. vahian se roop, sparsh aur shabd ka prakaty hota hai. sanshay ka janm bhi vahian hota hai aur nishchayatm ka buddhi bhi vahian paida hoti hai. yah sat prakar ka janm mana gaya hai. asi prakar se puratan rrishiyoan ne shruti ke anusar ghran adi ka roop grahan kiya hai. jnata, jnan, jney- in tin ahutiyoan se samast lok paripoorn haian. ve sabhi lok atmajyoti se paripoorn hote haian.’


is prakar shrimahabharat ashvamedhik parv ke antargat anugita parv mean brahmanagita vishayak bisavaan adhyay poora hua.

Next.png

tika tippani aur sandarbh

sanbandhit lekh

varnamala kramanusar lekh khoj

   a    a    i    ee    u    oo    e    ai    o    au    aan    k    kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d    dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr    aah