गीता दर्शन -अखण्डानन्द सरस्वती पृ. 357

gita darshan -svami akhandanand sarasvati maharaj

Prev.png
bhag-3 : adhyay 6
pravachan : 3

aisi buddhi, jisamean bat ke lie prerana n ho, jivan mean upayogi nahian aur aisa karm, jo buddhi ke viruddh ho- svayan karta ki hi buddhi jisako svikar n kare, vah manushy ko pashu bana deta hai. jivan mean duahkh kyoan haian? isalie ki hamari buddhi kuchh alag batati hai aur ham kam kuchh alag karate haian. jab buddhi aur karm mean mel nahian hota, tab jivan mean tin batean ati haian. ek to buddhi apana tiraskar nahian kar pati. buddhi ke viruddh karm karane par apana apaman nahian sah sakati aur moorchchhit ho jati hai. sanskrit mean moorkh shabd ki vyupatti hi moorchchha hai. ‘moorchchhit iti moorkhah’- jo moorchchhit ho gaya, usaka nam hi moorkh hai. doosari bat ati hai, buddhi aur karm ke alagav se bhay ki. adami aqlamandi se kam nahian karata to vah darane lagata hai. usake man mean bechaini a jati hai. tanav a jata hai. buddhi aur karm mean virodh hone par tisari bat ati hai duahkh ki. isalie buddhi aur karm ka samanvay hona chahie. samanvay shabd vedantiyoan ka hai.

isalie yahaan samanvay ke sthan par ‘samuchchay’ shabd ka prayog kiya jaye to upayukt hai. laukik jnan, atmik jnan aur vyavahar jnan ke lie karm tatha buddhi ka samuchchay anivary hai yadi ap jnan aur karm ko thik-thik milakar jivan ka sanchalan kar rahe haian. to saphalata nishchit hai. prasangavash ek bat ki or apaka dhyan akrisht karata hooan, vaise ap bhi janate haian. nasha sharir ke lie jahar hota hai ki nahian, yah to d aauktar log bata sakate haian; parantu buddhi ke lie zaroor jahar hota hai. vah buddhi ke lie vish hai aur usake prabhav se buddhi ka niyantran chhoot jata hai. aur kal hi apako sunaya tha ki sadhu ke vesh mean rahane vale ek sajjan videsh mean nasha pikar anap-shanap bolane lage, uddandata karane lage. isaka arth hai ki nasha pine se buddhi apane kaboo mean nahian rahati aur manushy akarmany ho jata hai jab buddhi hi kaboo mean nahian rahegi to thik-thik karm kaise karega? isalie vyavaharik bat batayi. n shan yaya sa nasha- jisase shanti kabhi nahian mil sakati, usaka nam nasha hai.

ab age yah bat batate haian ki sannyas aur yog ka samanvay kaise hota hai? sannyasi tyagi hota hai or yogi karm ka anushthata, donoan mean kya mel hai? tyag ek to bahar ka hota hai, ek bhitar ka. yadi bahar ka tyag nahian hai, parantu bhitar tyag ki taiyari bani huee hai to tyag apake antar mean nivas karata hai.

Next.png

tika tippani aur sandarbh

sanbandhit lekh

gita darshan -svami akhandanand sarasvati maharaj
kramaank pravachan prishth sankhya
bhag-1 (adhyay 1-4)
1. pravachan : 1 1
2. pravachan : 2 14
3. pravachan : 3 28
4. pravachan : 4 44
5. pravachan : 5 59
6. pravachan : 6 75
7. pravachan : 7 89
8. pravachan : 8 106
9. pravachan : 9 122
10. pravachan : 10 139
11. pravachan : 11 154
bhag-2 (adhyay-5)
12. pravachan : 1 174
13. pravachan : 2 188
14. pravachan : 3 202
15. pravachan : 4 214
16. pravachan : 5 228
17. pravachan : 6 241
18. pravachan : 7 254
19. pravachan : 8 268
20. pravachan : 9 284
21. pravachan : 10 299
22. pravachan : 11 314
23. pravachan : 12 325
bhag-3 (adhyay-6)
24. pravachan : 1 337
25. pravachan : 2 347
26. pravachan : 3 357
27. pravachan : 4 369
28. pravachan : 5 381
29. pravachan : 6 391
30. pravachan : 7 404
31. pravachan : 8 418
32. pravachan : 9 433
bhag-4 (adhyay-7)
33. pravachan : 1 448
34. pravachan : 2 463
35. pravachan : 3 479
36. pravachan : 4 494
37. pravachan : 5 508
38. pravachan : 6 522
39. pravachan : 7 535
40. pravachan : 8 549
41. pravachan : 9 562
bhag-5 (adhyay-8)
42. pravachan : 1 576
43. pravachan : 2 588
44. pravachan : 3 603
45. pravachan : 4 615
46. pravachan : 5 628
47. pravachan : 6 643
48. pravachan : 7 659
49. pravachan : 8 673
50. pravachan : 9 687
bhag-6 (adhyay-9)
51. pravachan : 1 704
52. pravachan : 2 720
53. pravachan : 3 731
54. pravachan : 4 743
55. pravachan : 5 758
56. pravachan : 6 773
57. pravachan : 7 786
58. pravachan : 8 799
59. pravachan : 9 808
60. pravachan : 10 822
bhag-7 (adhyay-10)
61. pravachan : 1 834
62. pravachan : 2 849
63. pravachan : 3 864
64. pravachan : 4 879
65. pravachan : 5 891
66. pravachan : 6 903
67. pravachan : 7 916
68. pravachan : 8 928
69. pravachan : 9 942
70. pravachan : 10 953
bhag-8 (adhyay-11)
71. pravachan : 1 969
72. pravachan : 2 980
73. pravachan : 3 994
74. pravachan : 4 1008
75. pravachan : 5 1020
76. pravachan : 6 1034
77. pravachan : 7 1048
78. pravachan : 8 1063
79. pravachan : 9 877
80. pravachan : 10 1090
bhag-9 (adhyay-12)
81. pravachan : 1 1104
82. pravachan : 2 1117
83. pravachan : 3 1131
84. pravachan : 4 1144
85. pravachan : 5 1160
86. pravachan : 6 1175
87. pravachan : 7 1189
88. pravachan : 8 1201
89. pravachan : 9 1214
90. pravachan : 10 1226
bhag-10 (adhyay-13)
91. pravachan : 1 1234
92. pravachan : 2 1246
93. pravachan : 3 1261
94. pravachan : 4 1274
95. pravachan : 5 1285
96. pravachan : 6 1298
97. pravachan : 7 1312
98. pravachan : 8 1324
99. pravachan : 9 1337
100. pravachan : 10 1350
bhag-11 (adhyay-14)
101. pravachan : 1 1370
102. pravachan : 2 1385
103. pravachan : 3 1400
104. pravachan : 4 1415
105. pravachan : 5 1428
106. pravachan : 6 1442
107. pravachan : 7 1460
108. pravachan : 8 1476
109. pravachan : 9 1492
bhag-12 (adhyay-15)
110. pravachan : 1 1506
111. pravachan : 2 1518
112. pravachan : 3 1534
113. pravachan : 4 1551
114. pravachan : 5 1564
115. pravachan : 6 1579
110. pravachan : 7 1595
111. pravachan : 8 1611
112. pravachan : 9 1626
113. pravachan : 10 1642
bhag-13 (adhyay-16)
114. pravachan : 1 1656
115. pravachan : 2 1669
116. pravachan : 3 1684
117. pravachan : 4 1700
118. pravachan : 5 1713
119. pravachan : 6 1728
120. pravachan : 7 1741
121. pravachan : 8 1757
122. pravachan : 9 1767
123. pravachan : 10 1782
124. aantim prishth 1797

varnamala kramanusar lekh khoj

   a    a    i    ee    u    oo    e    ai    o    au    aan    k    kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d    dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr    aah