gita darshan -svami akhandanand sarasvati maharaj
bhag-12 : adhyay 15
pravachan : 5
prashn: gunoan ke lakshan-gyarahavean shlok mean-sattvagun yane chetanata, vivekashakti adi ka uday athava abhivriddhi, baharavean shlok mean-rajogun yane lobh, svarth, ashanti, vishay bhogoan ki lalasa adi mean vriddhi aur terahavean shlok mean-kartavy karmoan mean apravritti, pramad, nidra adi ki sthitiyoan mean ruchi athava abhivriddhi ke sootr kahe haian. unake sanket sootr kya haian? sadharanataya manav paradoshadarshi hota hai aur svayan ko nirdosh athava doshamukt samajh leta hai. apane lie to vah sahanashil aur kshamashil hota hai, to phir sattvagun, rajogun, tamogun, pravrittiyoan ke uday athava avasan ka mapadand kya hoga? kripaya batayean. uttar: apane jivan mean sattvagun ki jo vriddhi hoti hai, usaki pahachan kya hai? pahachan ko sanskrit bhasha mean lakshan bolate haian. lakshan, lakhana, pahachan-sanskrit shabd dekhakar aisa nahian sochana chahie ki n jane isamean kya hai? vahian jo ham apane gharoan mean apani bolachal mean bolate haian, vahi bat sanskrit mean boli huee hoti haian. usako apani ghar-ghareloo bhasha se door nahian karana chahie. sattvagun jab badhata hai, tab kya hota hai ki hamara yah jo jivan hai, yah jnan, karm donoan ke mel se bana hua hai. kuchh karm, karane ke lie indriyaan haian, kuchh jnan prapt karane ke lie indriyaan haian. kan, tvacha, aankh, rasana aur nasika ye jnan prapt karane ke lie haian aur hath, paanv, jibh, malatyag, mootratyag ke lie paanch karmendiyaan bani huee haian. ye ghar ke saman haian, to sattvagun ki vriddhi ki pahachan yah hai ki- sarvadvareshu deheasminh prakash upajayate. roshani-hi-roshani, prakash-hi-prakash. aisa n maloom p de ki kuchh soojhata hi nahian hai ya thik-thik soojhata hai. kuchh nahian soojh raha hai, yah tamogun ki vriddhi ki pahachan hai aur bilakul thik sun rahe haian, chhoo rahe haian, dekh rahe haian, chakh rahe hai, sooandh rahe haian. |
tika tippani aur sandarbh
sanbandhit lekh
kramaank | pravachan | prishth sankhya |
varnamala kramanusar lekh khoj