gita darshan -svami akhandanand sarasvati maharaj
bhag-9 : adhyay 12
pravachan : 6
amb tvamanusandadhami bhagavadh gite bhavadveshinimh. varnamayi maan amba shabd ka arth hota hai. varnamayi maan-sakshath paravakh jagat ki janani-yah varnamayi maan hai. bas, naye-naye nam rakhate jate haian, vastu ek hi hai. nam se hi srishti ka vistar hua hai. roop ka hetu bhi nam hi hai. vaise shruti mean nam aur roop donoan ek kaksha ke mane jate haian. ek hi vastu ki vyakriti hai-nam aur roop. ‘namaroope vyakaravani’.[1] jagat janani jagadamba paravakh bhagavati gita shabdamayi hai. isamean ab arjun ki vani bolate haian. bolane ke pahale usane hath jo dakar shrikrishn ko namaskar kiya. vani gadgad ho rahi thi. punah pranam kiya. bhagavan ko namaskar karake tab arjun ne yah bat kahi hai. ‘namaskritva bhooy evah krishnan sagadgadan bhitabhitah pranamy. pranam ka arth hai-namr ho gaya hai. namr ho gaya mane abhiman toot gaya. vishvaroop ko dekhane par apane sharir mean jo maianpane ka abhiman hai, yah toot jata hai. vaise laukik bat hai ki yadi apane dhan ka, vidya ka ya sundarata ka ya sharir ki shakti ka abhiman ho to apane-se b de ko dekhana chahie. b de ko dekhoge to apana abhiman kam ho javega aur yadi garibi sata rahi ho to apane se garib ko dekhana chahie. jab apane se bhi garib ko dekheange to apani garibi ka duahkh kam ho jata hai. apane se b de ko dekhana-yah abhiman ko kam karane vali vastu hai. arjun bole- sthane hrishikesh tav prakirtya, pahale ek bat suna dooan. yah jo shlok hai yah vishnupanjar nam ke granth mean mantr ke roop mean ullikhit hai. ‘sthane hrishikesh’ yah ek mantr hai. jab kisi bhi prakar ka manushy ke jivan mean bhay ho to isaka path karana chahie. |
tika tippani aur sandarbh
sanbandhit lekh
kramaank | pravachan | prishth sankhya |
varnamala kramanusar lekh khoj