गीता दर्शन -अखण्डानन्द सरस्वती पृ. 850

gita darshan -svami akhandanand sarasvati maharaj

Prev.png
bhag-7 : adhyay 10
pravachan : 2

ye kahate haian ki paramatma ko jano. jo aj hai so paramatma hai, jo anadi hai so paramatma hai. vaise to lok vyavahar mean to ham eeshvar ko bhi ajanma manate haian aur prakriti ko bhi ajanma manate haian aur jiv ko bhi ajanma manate haian. jo log visheshan-visheshy bhav manate haian ve bhi paramatma, prakriti aur jiv isako ajanma aur anadi hi manate haian. aur jo log sanyog manate haian - ve bhi manate haian ki prakriti svayan anadi hai aur ajanma hai. prakriti hamesha thi, hamesha hai aur hamesha rahegi aur jiv bhi kabhi nahian hai, aisa nahian; jiv ka janm mane kya, prakriti se paida hua jo sharir usako ‘maian’ aur mera man lena.

asal mean jiv ka janm aur kuchh nahian hai. is deh mean jo maian hai aur merapan hai yahi jiv ka janm hai. yadi maian aur merapan chhoot jay to jivaka n janm hai, n maran hai aur prakriti mean jo janm hai vah prakriti mean vikar hota hai. yoan prakriti mean buddhi, phir buddhi mean ahankar hua, phir ahankar se tanmatraean paida huee. unase phir panchabhoot bane. phir panch tanmatraoan ke sattvik aansh se paanch jnanendriyaan banian, rajas aansh se paanch karmendriyaan banian, tamasaansh se paanch bhoot bane.

ye paanch-paanch ki prakriya hai - kyoanki hamare pas janane ke jo aujar haian ve paanch haian - nak se gandh, jibh se svad, aankh se roop, tvacha se sparsh aur kan se shabd. hamare pas sookshm vastuoan ko janane ke lie, drishy vastuoan ko pahachanane ke lie jo aujar haian, ve paanch haian, aur paanch vishayoan ko janate haian aur unamean paanch prakar ki vrittiyaan banati haian tatha paanch prakar ke karm hote haian. aankh dekhati hai, paanv chalate haian - jyoan-jyoan paanv chaleange tyoan-tyoan aankh dekhegi. jyoan-jyoan aankh dekhegi tyoan-tyoan paanv chaleange. hath chij ko pak dakar layega aur usako ham hriday se laga leange. muanh mean dal leange, nak se sooangh leange, karmandriyaan chaparasi ki tarah kam karati hai haian aur jnanendriyaan batati rahati haian. yah hamare jivan ki pranali hai.

ham log doosaroan ke bare mean to bahut sochate haian. parantu apane bare mean sochane ka mauka kam milata hai. aur asali bat yah hai ki ham apane bare mean pahale thik-thik samajh lean to is sansar mean jo bahut sari chijean hamare sath ju d gayi haian - marane ka dar lag gaya hai - aur chhooti huee chijoan ke sath shok lag gaya hai - jo hamare jivan mean chijean sath chal rahi haian - unake sath moh lag gaya hai.

Next.png

tika tippani aur sandarbh

sanbandhit lekh

gita darshan -svami akhandanand sarasvati maharaj
kramaank pravachan prishth sankhya
bhag-1 (adhyay 1-4)
1. pravachan : 1 1
2. pravachan : 2 14
3. pravachan : 3 28
4. pravachan : 4 44
5. pravachan : 5 59
6. pravachan : 6 75
7. pravachan : 7 89
8. pravachan : 8 106
9. pravachan : 9 122
10. pravachan : 10 139
11. pravachan : 11 154
bhag-2 (adhyay-5)
12. pravachan : 1 174
13. pravachan : 2 188
14. pravachan : 3 202
15. pravachan : 4 214
16. pravachan : 5 228
17. pravachan : 6 241
18. pravachan : 7 254
19. pravachan : 8 268
20. pravachan : 9 284
21. pravachan : 10 299
22. pravachan : 11 314
23. pravachan : 12 325
bhag-3 (adhyay-6)
24. pravachan : 1 337
25. pravachan : 2 347
26. pravachan : 3 357
27. pravachan : 4 369
28. pravachan : 5 381
29. pravachan : 6 391
30. pravachan : 7 404
31. pravachan : 8 418
32. pravachan : 9 433
bhag-4 (adhyay-7)
33. pravachan : 1 448
34. pravachan : 2 463
35. pravachan : 3 479
36. pravachan : 4 494
37. pravachan : 5 508
38. pravachan : 6 522
39. pravachan : 7 535
40. pravachan : 8 549
41. pravachan : 9 562
bhag-5 (adhyay-8)
42. pravachan : 1 576
43. pravachan : 2 588
44. pravachan : 3 603
45. pravachan : 4 615
46. pravachan : 5 628
47. pravachan : 6 643
48. pravachan : 7 659
49. pravachan : 8 673
50. pravachan : 9 687
bhag-6 (adhyay-9)
51. pravachan : 1 704
52. pravachan : 2 720
53. pravachan : 3 731
54. pravachan : 4 743
55. pravachan : 5 758
56. pravachan : 6 773
57. pravachan : 7 786
58. pravachan : 8 799
59. pravachan : 9 808
60. pravachan : 10 822
bhag-7 (adhyay-10)
61. pravachan : 1 834
62. pravachan : 2 849
63. pravachan : 3 864
64. pravachan : 4 879
65. pravachan : 5 891
66. pravachan : 6 903
67. pravachan : 7 916
68. pravachan : 8 928
69. pravachan : 9 942
70. pravachan : 10 953
bhag-8 (adhyay-11)
71. pravachan : 1 969
72. pravachan : 2 980
73. pravachan : 3 994
74. pravachan : 4 1008
75. pravachan : 5 1020
76. pravachan : 6 1034
77. pravachan : 7 1048
78. pravachan : 8 1063
79. pravachan : 9 877
80. pravachan : 10 1090
bhag-9 (adhyay-12)
81. pravachan : 1 1104
82. pravachan : 2 1117
83. pravachan : 3 1131
84. pravachan : 4 1144
85. pravachan : 5 1160
86. pravachan : 6 1175
87. pravachan : 7 1189
88. pravachan : 8 1201
89. pravachan : 9 1214
90. pravachan : 10 1226
bhag-10 (adhyay-13)
91. pravachan : 1 1234
92. pravachan : 2 1246
93. pravachan : 3 1261
94. pravachan : 4 1274
95. pravachan : 5 1285
96. pravachan : 6 1298
97. pravachan : 7 1312
98. pravachan : 8 1324
99. pravachan : 9 1337
100. pravachan : 10 1350
bhag-11 (adhyay-14)
101. pravachan : 1 1370
102. pravachan : 2 1385
103. pravachan : 3 1400
104. pravachan : 4 1415
105. pravachan : 5 1428
106. pravachan : 6 1442
107. pravachan : 7 1460
108. pravachan : 8 1476
109. pravachan : 9 1492
bhag-12 (adhyay-15)
110. pravachan : 1 1506
111. pravachan : 2 1518
112. pravachan : 3 1534
113. pravachan : 4 1551
114. pravachan : 5 1564
115. pravachan : 6 1579
110. pravachan : 7 1595
111. pravachan : 8 1611
112. pravachan : 9 1626
113. pravachan : 10 1642
bhag-13 (adhyay-16)
114. pravachan : 1 1656
115. pravachan : 2 1669
116. pravachan : 3 1684
117. pravachan : 4 1700
118. pravachan : 5 1713
119. pravachan : 6 1728
120. pravachan : 7 1741
121. pravachan : 8 1757
122. pravachan : 9 1767
123. pravachan : 10 1782
124. aantim prishth 1797

varnamala kramanusar lekh khoj

   a    a    i    ee    u    oo    e    ai    o    au    aan    k    kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d    dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr    aah