गीता दर्शन -अखण्डानन्द सरस्वती पृ. 1063

gita darshan -svami akhandanand sarasvati maharaj

Prev.png
bhag-8 : adhyay 11
pravachan : 8

bhagavan ke gunoan ka jitana varnan ata hai, unamean bhaktoan ne yah nishchay kiya hai ki karuna hi sarvashreshth gun hai.

mukhyan tu tasy karunyamh.[1]

yah shandily bhakti-darshan sootr hai. karuna hi bhagavan ke gunoan mean mukhy hai. gunoan mean paraspar virodh bhi kabhi hota hai. kabhi daya ati hai, kabhi asangata ati hai, kabhi sneh hota hai. kabhi svaroop-sthiti ho jati hai. bhagavan yah sab kam kyoan karate haian? kyoan ate haian? unhoanne bataya ki srishti to bij-vriksh nyay se anadi hi hai. aj tak koee yah nishchay nahian kar saka ki pahale bij ki pahale vriksh. pahale bhi jiv tha, pralay ho gaya to so gaya phir srishti huee to jag gaya.

bhagavan yah srishti kyoan banate haian? karunavash. jiv sota n rahe. apane dharm, arth, kam, moksharoop purusharth ki prapti ke lie prayatn kare. isake lie sote hue ko jagate haian. buddhi dete haian, sankalp dete haian, indriy dete haian. sharir dete haian ki vah apane poorv-poorv sankalp ke anusar paurush kare. jivoan par karuna karake hi bhagavan yah srishti banate haian. phir yah hua ki ve prakat kyoan hote haian? prakat bhi karoona karake hi hote haian. jab dekhate haian ki jiv anatm-vastu mean atyant asakt ho gaya, jisako n to vah bhagavan ke roop mean dekh pata hai aur n to apani atma se abhinn dekh pata hai, us vastu ke paradhin hokar sansar mean jab bhatakane lagata hai to karuna karake bhagavan anek roopoan mean prakat hote haian.

unamean ek roop vaman hai. yahaan jo vibhooti ka varnan hai ‘adityanamahan vishnuah’ vah vaman ka hi nam yahaan vishnu hai. keval sanket roop mean apako sunata hooan. ved mean mantr hai-‘vamano h vishnuras’.[2] jo vaman hai vahian vishnu ho gaya. mane pahale bali ke yajn mean nanhean-se vaman ke roop mean aye the aur phir virat roop dharan karake usane bali ka sarvasv nap liya. ‘adityanamahan vishnuah’. aditi ke putroan mean maian vishnu hooan mane antim putr maian vaman hooan-isaka arth yah hota hai. isamean yadi ap karuna dekheange to pahali bat to yah lagati hai ki bhagavan apane bhakt ka pakshapat karate hue lagate haian.

bhagavan apana jitana sharir prakat karate haian, vah nity aur pavitr hota hai. divy aur shashvat-mane hamesha rahane vala hota hai. hamare sharir mean bhi vaman prakat haian. upanishadoan mean isaka varnan hai.

Next.png

tika tippani aur sandarbh

  1. 2.1.23
  2. shatapath 1.2.55

sanbandhit lekh

gita darshan -svami akhandanand sarasvati maharaj
kramaank pravachan prishth sankhya
bhag-1 (adhyay 1-4)
1. pravachan : 1 1
2. pravachan : 2 14
3. pravachan : 3 28
4. pravachan : 4 44
5. pravachan : 5 59
6. pravachan : 6 75
7. pravachan : 7 89
8. pravachan : 8 106
9. pravachan : 9 122
10. pravachan : 10 139
11. pravachan : 11 154
bhag-2 (adhyay-5)
12. pravachan : 1 174
13. pravachan : 2 188
14. pravachan : 3 202
15. pravachan : 4 214
16. pravachan : 5 228
17. pravachan : 6 241
18. pravachan : 7 254
19. pravachan : 8 268
20. pravachan : 9 284
21. pravachan : 10 299
22. pravachan : 11 314
23. pravachan : 12 325
bhag-3 (adhyay-6)
24. pravachan : 1 337
25. pravachan : 2 347
26. pravachan : 3 357
27. pravachan : 4 369
28. pravachan : 5 381
29. pravachan : 6 391
30. pravachan : 7 404
31. pravachan : 8 418
32. pravachan : 9 433
bhag-4 (adhyay-7)
33. pravachan : 1 448
34. pravachan : 2 463
35. pravachan : 3 479
36. pravachan : 4 494
37. pravachan : 5 508
38. pravachan : 6 522
39. pravachan : 7 535
40. pravachan : 8 549
41. pravachan : 9 562
bhag-5 (adhyay-8)
42. pravachan : 1 576
43. pravachan : 2 588
44. pravachan : 3 603
45. pravachan : 4 615
46. pravachan : 5 628
47. pravachan : 6 643
48. pravachan : 7 659
49. pravachan : 8 673
50. pravachan : 9 687
bhag-6 (adhyay-9)
51. pravachan : 1 704
52. pravachan : 2 720
53. pravachan : 3 731
54. pravachan : 4 743
55. pravachan : 5 758
56. pravachan : 6 773
57. pravachan : 7 786
58. pravachan : 8 799
59. pravachan : 9 808
60. pravachan : 10 822
bhag-7 (adhyay-10)
61. pravachan : 1 834
62. pravachan : 2 849
63. pravachan : 3 864
64. pravachan : 4 879
65. pravachan : 5 891
66. pravachan : 6 903
67. pravachan : 7 916
68. pravachan : 8 928
69. pravachan : 9 942
70. pravachan : 10 953
bhag-8 (adhyay-11)
71. pravachan : 1 969
72. pravachan : 2 980
73. pravachan : 3 994
74. pravachan : 4 1008
75. pravachan : 5 1020
76. pravachan : 6 1034
77. pravachan : 7 1048
78. pravachan : 8 1063
79. pravachan : 9 877
80. pravachan : 10 1090
bhag-9 (adhyay-12)
81. pravachan : 1 1104
82. pravachan : 2 1117
83. pravachan : 3 1131
84. pravachan : 4 1144
85. pravachan : 5 1160
86. pravachan : 6 1175
87. pravachan : 7 1189
88. pravachan : 8 1201
89. pravachan : 9 1214
90. pravachan : 10 1226
bhag-10 (adhyay-13)
91. pravachan : 1 1234
92. pravachan : 2 1246
93. pravachan : 3 1261
94. pravachan : 4 1274
95. pravachan : 5 1285
96. pravachan : 6 1298
97. pravachan : 7 1312
98. pravachan : 8 1324
99. pravachan : 9 1337
100. pravachan : 10 1350
bhag-11 (adhyay-14)
101. pravachan : 1 1370
102. pravachan : 2 1385
103. pravachan : 3 1400
104. pravachan : 4 1415
105. pravachan : 5 1428
106. pravachan : 6 1442
107. pravachan : 7 1460
108. pravachan : 8 1476
109. pravachan : 9 1492
bhag-12 (adhyay-15)
110. pravachan : 1 1506
111. pravachan : 2 1518
112. pravachan : 3 1534
113. pravachan : 4 1551
114. pravachan : 5 1564
115. pravachan : 6 1579
110. pravachan : 7 1595
111. pravachan : 8 1611
112. pravachan : 9 1626
113. pravachan : 10 1642
bhag-13 (adhyay-16)
114. pravachan : 1 1656
115. pravachan : 2 1669
116. pravachan : 3 1684
117. pravachan : 4 1700
118. pravachan : 5 1713
119. pravachan : 6 1728
120. pravachan : 7 1741
121. pravachan : 8 1757
122. pravachan : 9 1767
123. pravachan : 10 1782
124. aantim prishth 1797

varnamala kramanusar lekh khoj

   a    a    i    ee    u    oo    e    ai    o    au    aan    k    kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d    dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr    aah