प्लक्षावतरण

plakshavataran mahabharat, vanaparv ke anusar sarasvati nadi ke nikat aur yamuna par sthit koee tirth jan p data hai, jo kurukshetr ke pas tha.

'sarasvati mahapunya hladini tirtham-lini, samudraga mahavega yamuna yatr paandav. yatr punyataran tirth plakshavataranan shubhamh, yatr sarasvatairishtva gachchhantyavabhrithairdvija:'[1]
etath plakshavataranan yamunatirthamuttamamh etadh vai nakprishthasy dvaramahurmanishin:'[2]
  • kurukshetr ka vanaparv[3] mean ullekh hua hai.
  • mahabharat ke is prasang mean plakshavataran mean maharshiyoan dvara kie ge sarasvat yajnoan ka ullekh hai.
  • raja bharat ne dharmapoorvak vasudha ka rajy pakar yahaan bahut se yajn kie the aur 'ashvamedh yajn' ke uddeshy se is sthan par krishnamrig ke saman shyamavarn ashv ko prithvi par bhraman karane ke lie chho da tha.
  • isi tirth mean maharshi sanvart se abhipalit maharaj marutt ne uttam satr ka anushthan kiya tha-
'atr vai bharato raja rajanh krutubhirishtavanh hyamedhen yajnen meghyamashvamavasrijat. asakrit krishn sarangan dharmenapy ch medinibh, atraiv purushavyaghr marut: satramuttamamh, prap chaivarshimukhyen sanrvetanabhipalit:'[4]


tika tippani aur sandarbh

  1. mahabharat, vanaparv 90, 3, 4.
  2. mahabharat, vanaparv 129, 13.
  3. vanaparv 129, 11
  4. mahabhatar, vanaparv 129, 15-16-17.

sanbandhit lekh

varnamala kramanusar lekh khoj

   a    a    i    ee    u    oo    e    ai    o    au    aan    k    kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d    dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr    aah