काम्यकवन

kamyakavan mahabharat mean varnit ek van tha, jahaan paandavoan ne apane vanavas kal ka kuchh samay bitaya tha. yah sarasvati nadi ke tat par sthit tha-

s vyasavakyamudito vanaddvaitavanath tat: yayausarasvatikoole kamyakannam kananamh.
  • kamyakavan ka abhijnan kamavan, zila bharatapur, rajasthan se kiya gaya hai.
  • ek any janashruti ke adhar par kamyakavan kurukshetr ke nikat sthit saptavanoan mean tha aur isaka abhijnan kurukshetr ke jyotisar se tin mil door paheva ke marg par sthit kamaudha sthan se kiya gaya hai.
  • mahabharat [1] ke anusar dyoot mean parajit hokar paandav jis samay hastinapur se chale the to unake pichhe nagar nivasi bhi kuchh door tak ge the. unako lauta kar pahali rat unhoanne pramanakoti namak sthan par vyatit ki thi. doosare din vah viproan ke sath kamyakavan ki or chale ge- tat: sarasvati koole samepu marudhanvasu, kamyakannam daddashurvananmunijan priyamh.[2]
  • yahaan is van ko marubhoomi ke nikat bataya gaya hai. yah marubhoomi rajasthan ka marusthal jan p data hai jahaan pahuanch kar sarasvati lupt ho jati thi.
  • isi van mean bhim ne kimar namak rakshas ka vadh kiya tha.[3]
  • isi van mean maitrey ki paandavoan se bheant huee thi jisaka varnan unhoanne dhritarashtr ko sunaya tha--tirthayatramanukamanh praptosmi kurujaangalanh yaddachchhaya dharmaraj ddashtavanh kamyake vane.[4]
  • kamyakavan se paandav dvaitavan ge the.[5]

kamyavan

chitr:Gokul-Chandrama-Temple-Kama-1.jpg
chandrama ji mandir, kamyavan
Chandrama Ji Temple, Kamyavan
  • brajamandal ke dvadashavanoan mean chaturthavan kamyavan haian. yah brajamandal ke sarvottam vanoan mean se ek haian. is van ki parikrama karane vala saubhagyavan vyakti brajadham mean poojaniy hota hai.[6]
  • kamy shabd ka arth atyant sundar, sushobhit ya ruchir bhi hota hai. brajamandal ka yah van vividh–prakar ke suramy sarovaroan, koopoan, kundoan, vriksh–vallariyoan, phool aur phaloan se tatha vividh prakarake vihagnamoan se atishay sushobhit shrikrishn ki param ramaniy vihar sthali hai. isilie ise kamyavan kaha gaya hai.


tika tippani aur sandarbh

  1. mahabharat vanaparv 1
  2. mahabharat vanaparv 5, 30
  3. mahabharat vanaparv 11
  4. mahabharat vanaparv 10, 11
  5. mahabharat vanaparv 10, 11 28
  6. chaturth kamyakavanan vananaan vanamuttaman. tatr gatva naro devi! mam loke mahiyate ॥ a. va. puran

sanbandhit lekh

varnamala kramanusar lekh khoj

   a    a    i    ee    u    oo    e    ai    o    au    aan    k    kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d    dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr    aah