वंक्षु

vankshu 'aauksas' ya asoo nadi (dakshin roos) ka prachin nam tha. is nadi ka ullekh mahabharat, sabhaparv[1] mean hua hai-

'pramanaragasanpannanh vankshutirasamudbhavanh, balyarth dabatastasmai hiranyan rajatan bahu.
  • uparokt prasang mean yudhishthir ke rajasooy yajn mean vankshu nadi pradesh ke nivasiyoan dvara bheant mean lae gaye tez dau dane vale 'rasabhoan'[2] ka bhi ullekh hai.
  • 'raghuvansh'[3] mean 'siandhutir vicheshtanaiah'[4] ke sthan mean kisi-kisi prachin prati mean 'vankshutir vicheshtanai:, path hai. yadi yah shuddh hai to kalidas ke samay mean vankshu nadi ke pradesh ko bharat ke samrat apane samrajy ka hi ek aang samajhate the, is tathy ko manyata pradan karani p degi.[5]
  • vankshu ka roopaantar sahity mean 'vakshu' ya 'chakshu' bhi milata hai.
  • arabi bhasha mean is nadi ko 'jihoon' kahate haian.


tika tippani aur sandarbh

  1. sabhaparv 50,20
  2. 'rasabhanh doorapatiah', mahabharat, sabhaparv 50,19
  3. raghuvansh 4, 67
  4. 'vinitadhv shramastasy siandhutiravicheshtanaiah, dudhurvujin: skandhaanllagnakuankumakesaranh
  5. aitihasik sthanavali |lekhak: vijayendr kumar mathur |prakashak: rajasthan hindi granth akadami, jayapur |sankalan: bharatakosh pustakalay |prishth sankhya: 826 |

sanbandhit lekh

varnamala kramanusar lekh khoj

   a    a    i    ee    u    oo    e    ai    o    au    aan    k    kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d    dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr    aah