dvitiy adhyay
sambandh- is prakar karmayogi ke liye avashy dharan karane yogy nishchayatmika buddhi ka aur tyag karane yogy sakam manushyoan ki buddhiyoan ka svaroop batalakar ab tin shlokoan mean sakamabhav ko tyajy batalane ke liye sakam manushyoan ke svabhav, siddhant aur achar-vyavahar ka varnan karate haian-
yamimaan pushpitaan vachan pravadantyavipashchit: .
vedavadarata: parth nanyadastiti vadin: .. 42 ..
kamatman: svargapara janmakarmaphalapradamh .
kriyavisheshabahulaan bhogaishvaryagatian prati .. 43 ..
bhogaishvaryaprasaktanaan tayapahritachetasamh .
vyavasayatmika buddhi: samadhau n vidhiyate .. 44 ..
he arjun! jo bhogoan mean tanmay ho rahe haian, jo karm phal ke prashansak vedavakyoan mean priti rakhate haian, jinaki buddhi mean svarg hi param prapy hai aur jo svarg se badhakar doosari koee vastu nahian hai- aisa kahane vale haian- ve avivekijan is prakar ki jis pushpit yani dikhaoo shobha yukt vani ko kaha karate haian jo ki janm roop karmaphal dene vali evan bhog aishvary ki prapti ke liye nana prakar ki bahut-si kriyaoan ka varnan karane vali hai, us vani dvara jinaka chitt har liya gaya hai, jo bhog aur aishvary mean atyant asakt haian, un purushoan ki paramatma mean nishchayatmika buddhi nahian hoti .. 42-43-44 ..
prashn- ‘kamatmanah’ pad ka kya arth hai?
uttar- yahaan ‘kam’ shabd bhogoan ka vachak hai; un bhogoan mean atyant asakt hokar unaka chintan karate-karate jo tanmay ho jate haian, jo unake pichhe apane manushyatv ko sarvatha bhoole rahate haian- aise bhogasakt manushyoan ka vachak ‘kamatmanah’ pad hai.
|