भागवत धर्म सार -विनोबा पृ. 68

chitr:Prev.png

28. brahm-sthiti

 
9. yadi sm pashyatyasadiandriyarthan
nananumanen viruddhamanyath.
n manyate vastutaya manishi
svapnan yathotthay tirodadhanamh॥
arthah
svapn se jag jane par svapn ke vishay nasht ho jate haian, isalie ve mithya haian, aisa ham log nishchit karate haian. thik isi tarah jnani purush mithyabhoot iandriyoan ke roopadi vishayoan ko dekhata hua bhi ‘ve anek haian’ is anuman (hetu) se use (mool svaroop ke) viruddh manakar nishchit karata hai aur atma ke siva jo kuchh bhinn hai, use saty nahian manata.
 
10. poorvan grihitan gunakarmachitran
ajnanamatmany viviktamang.
nivartate tath punarikshayaiv
n grihyate napi visrijy atma॥
arthah
uddhav! gun aur karmoan ke karan vividh roopoan mean bhasane vala ajnan atma se bhinn hai, isaka pahale se jnan nahian rahata; par vichar se hi us ajnan ki nivritti ho jati hai. atma ka n to grahan karana p data hai aur n tyag hi. (vah sadaiv rahata hi hai.)
 
11. yatha hi bhanorudayo nri-chakshushaan
tamo nihanyann tu sadh vidhatte.
aivan samiksha nipuna sati me
hanyath tamisran purushasy buddheah॥
arthah
jaise soory ka uday ghat, pat adi padarthoan ka nirman nahian karata, keval manushy ki aankhoan par ka aandhakar hata deta hai, vaise hi mujh paramatma ka poorn niahshank (shrutisiddh) jnan hone par purush ki buddhi ka ajnanaandhakar nasht ho jata hai. (vah jnan brahm-vastu ka nirman nahian karata, vah to svatah siddh rahati hi hai.)
 
12. aish svayan-jyotirajoaprameyo
mahanubhootiah sakalanubhootiah.
aikoadvitiyo vachasaan virame
yeneshita vagasavashh charanti॥
arthah
yah atma svayan prakash, ajanma, apramey (pramanoan se janane mean kathin) yan ajney, sari srishti aur samaj ke sath ekaroop aisa anubhav svaroop ekamatr aur advitiy hai. jahaan vani virat ho jati hai, aisa avarnaniy hai. usaki prerana se hi vani aur pranoan ke vyapar chalate haian.

chitr:Next.png

tika tippani aur sandarbh

sanbandhit lekh

bhagavat dharm sar
kramaank prakaran prishth sankhya
1. eeshvar-prarthana 3
2. bhagavat-dharm 6
3. bhakt-lakshan 9
4. maya-taran 12
5. brahm-svaroop 15
6. atmoddhar 16
7. gurubodh (1) srishti-guru 18
8. gurubodh (2) prani-guru 21
9. gurubodh (3) manav-guru 24
10. atm-vidya 26
11. baddh-mukt-mumukshu-sadhak 29
12. vrikshachchhed 34
13. hans-git 36
14. bhakti-pavanatv 39
15. siddhi-vibhooti-nirakaanksha 42
16. gun-vikas 43
17. varnashram-sar 46
18. vishesh soochanaean 48
19. jnan-vairagy-bhakti 49
20. yog-trayi 52
21. ved-tatpary 56
22. sansar pravah 57
23. bhikshu git 58
24. paratantry-mimaansa 60
25. satv-sanshuddhi 61
26. satsangati 63
27. pooja 64
28. brahm-sthiti 66
29. bhakti saramrit 69
30. mukt vihar 71
31. krishn-charitr-smaran 72
bhagavat dharm mimaansa
1. bhagavat dharm 74
2. bhakt-lakshan 81
3. maya-santaran 89
4. baddh-mukt-mumukshu sadhak 99
5. varnashran-sar 112
6. jnan-vairagy-bhakti 115
7. ved-tatpary 125
8. sansar-pravah 134
9. paratantry-mimaansa 138
10. pooja 140
11. brahm-sthiti 145
12. atm-vidya 154
13. aantim prishth 155

varnamala kramanusar lekh khoj

   a    a    i    ee    u    oo    e    ai    o    au    aan    k    kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d    dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr    aah