9. yadi sm pashyatyasadiandriyarthan
nananumanen viruddhamanyath.
n manyate vastutaya manishi
svapnan yathotthay tirodadhanamh॥
arthah
svapn se jag jane par svapn ke vishay nasht ho jate haian, isalie ve mithya haian, aisa ham log nishchit karate haian. thik isi tarah jnani purush mithyabhoot iandriyoan ke roopadi vishayoan ko dekhata hua bhi ‘ve anek haian’ is anuman (hetu) se use (mool svaroop ke) viruddh manakar nishchit karata hai aur atma ke siva jo kuchh bhinn hai, use saty nahian manata.
10. poorvan grihitan gunakarmachitran
ajnanamatmany viviktamang.
nivartate tath punarikshayaiv
n grihyate napi visrijy atma॥
arthah
uddhav! gun aur karmoan ke karan vividh roopoan mean bhasane vala ajnan atma se bhinn hai, isaka pahale se jnan nahian rahata; par vichar se hi us ajnan ki nivritti ho jati hai. atma ka n to grahan karana p data hai aur n tyag hi. (vah sadaiv rahata hi hai.)
11. yatha hi bhanorudayo nri-chakshushaan
tamo nihanyann tu sadh vidhatte.
aivan samiksha nipuna sati me
hanyath tamisran purushasy buddheah॥
arthah
jaise soory ka uday ghat, pat adi padarthoan ka nirman nahian karata, keval manushy ki aankhoan par ka aandhakar hata deta hai, vaise hi mujh paramatma ka poorn niahshank (shrutisiddh) jnan hone par purush ki buddhi ka ajnanaandhakar nasht ho jata hai. (vah jnan brahm-vastu ka nirman nahian karata, vah to svatah siddh rahati hi hai.)
12. aish svayan-jyotirajoaprameyo
mahanubhootiah sakalanubhootiah.
aikoadvitiyo vachasaan virame
yeneshita vagasavashh charanti॥
arthah
yah atma svayan prakash, ajanma, apramey (pramanoan se janane mean kathin) yan ajney, sari srishti aur samaj ke sath ekaroop aisa anubhav svaroop ekamatr aur advitiy hai. jahaan vani virat ho jati hai, aisa avarnaniy hai. usaki prerana se hi vani aur pranoan ke vyapar chalate haian.