|
isiliye kaha gaya hai-
- visrijati hridayan n yasy sakshaddhariravashabhihitoapyaghaughanashah.
- pranayarashanaya dhritanghripadmah s bhavati bhagavatapradhan uktah..”
yahaan ‘pranay’ shabd se dravavastha hi vivakshit hai. aise antahkaran se chahane par bhi bhagavan nahian nikal sakate. isi ko lakshy karake bhakt kahata hai ki yadi hriday se nikal jao to apaka purusharthan janooan- “hridayadyadi chedyasi paurushan ganayami te.” vrajasimantinijan apane hriday se bhagavan ko nikalana chahati haian, par saphal nahian hotian. nishchit karati haian ki ab unase sakhy nahian kareangi, phir bhi unaki charcha ko dustyaj samajhati haian. kisi sakhi ne bhagavanh ki charcha chho d di, to doosari sakhi ne tatkal rokakar kaha-
- “santyajn sakhi tadridantan yadi sukhalavamapi samihase sakhyaah.
- smaray kimapi taditaradvismaray hant mohanan manasah..”
arthat yadi ise kshanamatr bhi sukhi dekhana chahati ho, to mohan ki charcha n kar koee aur katha sunao. yah dekhakar kisi muni ko b da ashchary hua aur ve sochane lage ki yogindr, munindr dharana, dhyan adi ke dvara vishayoan se man ko hatakar bhagavan mean lagana chahate haian aur man hat-hatakar vishayoan mean chala jata hai. kintu yah mugdha man ko bhagavan se hatakar vishayoan mean lagana chahati hai. jin bhagavan ki kshanamatr spharti ke liye yogi sada utkanthit raha karate haian-
- “pratyahrity muniah kshanan vishayato yasminh manodhitsati,
- balasau vishayeshu dhitsati manah pratyaharanti tatah.
- yasy sphoortilavay hant hridaye yogi samutkanthate,
- mugdheyan kil pashy tasy hridayannishkrantimakankshati..”
yadi kaha jay ki phir to alamban aur sthayibhav ek hi ho gaya, to yah bhi thik nahian, kyoanki vyavahar siddh eesh-jiv ke bhed ke saman hi bimb-pratibimb ke bhav ka bhed yahaan bhi hai.
|
|