गीता रहस्य -तिलक पृ. 596

gita rahasy athava karmayog shastr -bal gangadhar tilak

chitr:Prev.png
shrimadbhagavadgita : pratham adhyay

 
sanjay uvach
drishtva tu paandavanikan vyoodhan duryodhanastada .
acharyamupasangamy raja vachanamabravith ॥ 2 ॥
pashyaitaan panduputranamachary mahatian chamoomh .
vyoodhaan drupadaputren tav shishyen dhimata ॥ 3 ॥
atr shoora maheshvasa bhimarjunasama yudhi .
yuyudhano viratashch drupadashch maharath: ॥ 4 ॥
dhrishtaketushchekitan: kashirajashch viryavanh .
purujitkuantibhojashch shaibyashch narapuangav: ॥ 5 ॥
yudhamanyushch vikraant uttamaujashch viryavanh .
saubhadro draupadeyashch sarv ev maharatha: ॥ 6 ॥

sanjay ne kaha–(2) us samay pandavoan ki sena ko vyooh rach kar (kh di) dekh, raja duryodhan (dron) achary ke pas gaya aur unase kahane laga, ki–

tilak ke anusar- [mahabharat[1] ke un adhyayoan mean, ki jo gita se pahale likhe gaye haian, yah varnan hai ki jab kauravoan ki sena ka bhishm-dvara racha hua vyooh panh davoan ne dekha aur jab unako apani sena kam dekh p di, tab unhoanne yuddhavidya ke anusar vajr namak vyooh rachakar apani sena kh di ki. yuddh mean pratidin ye vyooh badala karate the.]

(3) he achary! pandu putroan ki is badi sena ko dekhiye, ki jisaki vyooharachana tumhare buddhiman shishy drupad-putr (dhrishtadyumn) ne ki hai. (4) isamean shoor, mahadhanurdhar, aur yuddh mean bhim tatha arjun sarikhe yuyudhan (satyaki), virat aur maharathi drupad, (5) dhrishtaketu, chekitan aur viryavan kashiraj, puroojit, kuantibhoj aur narashreshth shaiby, (6) isi prakar parakrami yudhamanyu aur viryashali uttamauja, evan subhadra ke putr (abhimanyu), tatha draupadi ke (paanch) putr–ye sabhi maharathi haian.

tilak ke anusar- [dash hajar dhanurdhari yoddhaoan ke sath akele yuddh karane vale ko maharathi kahate haian. donoan or ki senaoan mean jo rathi, maharathi athava atirathi the, unaka varnan udyogaparv[2] ke ath adhyayoan mean kiya gaya hai. vahaan batala diya hai ki dhrishtaketu shishupal ka beta tha. isi prakar, purujit kuantibhoj, ye do bhinn bhinn purushoan ke nam nahian haian. jis kuantibhoj raja ko kuanti god di gee thi, purujit usaka auras putr tha, aur kuantibhoj usake kul ka nam hai; evan yah varnan paya jata hai, ki vah dharm, bhishm, aur arjun ka mama tha[3]. yudhamanyu aur uttamauja, donoan paanchaly the, aur chekitan ek yadav tha. yudhamanyu aur uttamauja ye donoan arjun ke chakrarakshak the. shaiby shibi desh ka raja tha.]

chitr:Next.png

tika tippani aur sandarbh

  1. mabha. bhi. 19. 4–7; manu. 7. 191
  2. 164 se 171 tak
  3. mabha. u. 171. 2

sanbandhit lekh

varnamala kramanusar lekh khoj

   a    a    i    ee    u    oo    e    ai    o    au    aan    k    kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d    dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr    aah