गीता प्रबोधनी -रामसुखदास पृ. 282

gita prabodhani -svami ramasukhadas

chaudahavaan adhyay

Prev.png

sattvan rajastam iti guna: prakritisambhava: .
nibadhnanti mahabaho dehe dehinamavyayamh ॥5॥

he mahabaho! prakriti se utpann hone vale sattv, raj aur tam -ye tinoan gun avinashi dehi (jivatma)-ko deh mean baandh dete haian.

vyakhya- prakriti se utpann hone ke karan sattv, raj aur tam- ye tinoan gun prakriti-vibhag mean hi haian. parantu prakriti ke kary sharir se apana sambandh man lene ke karan ye gun avinashi chetan ko nashavan, j d sharir mean baandh dete haian arthat ‘maian sharir hooan, sharir mera hai’- aisa dehabhiman utpann kar dete haian. tatpary hai ki sabhi vikar prakriti ke sambandh se utpann hote haian. chinmay sattamatr svaroop mean koee vikar nahian hai-‘asango hyayan purushanah’[1], ‘deheasminpurushah parah’[2]. vikaroan ke karan hi janm-maran hota hai.

vastav mean gun jiv ko nahian baandhate, pratyut jiv hi unaka sang karake bandh jata hai. agar gun baandhane vale hote to gunoan ke rahate hue koee unase chhoot sakata hi nahian, gunatit (jivanmukt) ho sakata hi nahian!

Next.png

tika tippani aur sandarbh

  1. (brihadaranyak. 4.3.15)
  2. (gita 13.22)

sanbandhit lekh

varnamala kramanusar lekh khoj

   a    a    i    ee    u    oo    e    ai    o    au    aan    k    kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d    dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr    aah