vishay soochi
bhakti sudha -karapatri maharaj
shri rasapanchadhyayi
at: bechare netradiroop se parampara sambandh sthapit karate haian. unaki drishti mean dhany haian ve vrajavasi, jo apane netradi se sakshath shyamasundar ke charanamrit, saugandhyadyamrit ka pan karate haian. netr ka adhishthatridev soory hai. vah itane mean hi kritakrity hai ki kisi bhi vrajavasi ne shyamasundar ko madadhishthatrik netr se dekha. nasik ke devata ashvinikumar haian. ve vrajavasi ke ghran se apana sambandh sthapit karake anandamagn haian. shrotroan (kanoan) ki adhishthatri digdevata hai. vrajavasi shrinandanandan ke vachan aur venugit ko sunate haian, isi mean vah phooli nahian samati. vah sochati hai- dhany hooan maian, jo madadhishthatrik shrotroan se vrajavasi shrishyam ke venugit ko sunate haian. chitt ke adhishthata brahma haian. isi prakar vibhinn indriyoan ke vibhinn adhishthata haian. sab isi prakar apane ko kritakrity manate haian. svayan brahma ji ne bhagavan ki stuti karate samay kaha hai- he achyut, in vrajavasiyoan ke bhagy ki mahima ka koee bhi varnan nahian kar sakata. jo ki ham log rudr, chandr adi isaliye prashast bhagyashali haian ki inake indriyaroop patroan se apake charanakamal-makarand ka, jo amrit ke saman ati misht aur asav ke jaisa madakari hai, bar-bar pan karate haian. jab ek-ek indriy ke abhimani ham log apaki kirti, saundary, saugandhy adi ek desh ke sevan karane vale bhi kritarth haian, tab samast indriyoan se sarvasevi in vrajavasiyoan ke bhagy ki sarahana kin shabdoan mean ki jay?
indriyadi ke ye adhishthata haian- ahankar ke shiv, buddhi ke brahma, man ke chandrama, shrotroan ki dishaean, tvak (tvacha) ke vayu, netroan ke soory, jihva ke varun, nasika ke ashvinikumar, vani ke agni, hast ke indr, charan ke upendr, payu ke mitr, upasth ke prajapati aur chitt ke adhishthata svayan bhagavan mane gaye haian. pan patr ka nam ‘chashak’ hai. |
tika tippani aur sandarbh
- ↑ (bhag. 10.14.33)
sanbandhit lekh
kram sankhya | vishay | prishth sankhya |
varnamala kramanusar lekh khoj