गीता रहस्य -तिलक पृ. 802

gita rahasy athava karmayog shastr -bal gangadhar tilak

chitr:Prev.png
shrimadbhagavadgita : panchadash adhyay

nirmanamoha jitasangadosha adhyatmanitya vinivrittakama: .
dvandvairvimukta: sukhadu:khasanjnairgachchhantyamoodha: padamavyayan tath .. 5 ..
n tadbhasayate sooryo n shashaanko n pavak: .
yadgatva n nivartante taddham paraman mam .. 6 ..
mamaivaansho jivaloke jivabhoot: sanatan: .
man:shashthanindriyani prakritisthani karshati .. 7 ..

(5) jo man aur moh se virahit haian, jinhoanne asakti-dosh ko jit liya hai, jo adhyatm-jnan mean sadaiv sthir rahate haian, jo nishkam aur sukh-duahkh-sanjnak dvandvoan se mukt ho gaye haian, ve jnat purush us avyay sthan ko ja pahuanchate haian. (6) jahaan jakar phir lautana nahian p data, (aisa) vah mera param sthan hai. use n to soory, n chandrama (aur) n agni hi prakashit haian.

tilak ke anusar-[inamean chhata shlok shvetashvatar[1], mundak[2] ar kath[3] ni tinoan upanishadoan mean paya jata hai. soory, chandr ya tare, ye sabhi to nam-roop ki shreni mean a jate haian aur parabrahm in sab nam-roopoan se pare hai; is karan soory-chandr adi ko parabrahm ko prakashit karane ke liye kisi doosare ki apeksha hi nahian hai. oopar ke shlok mean ‘paramasthan’ shabd ka arth ‘parabrahm’ hai aur is brahm mean mil jana hi brahmanirvan moksh hai. vriksh ka roopak lekar adhyatmashastr mean parabrahm ka jo jnan batalaya jata hai, usaka vivechan samapt ho gaya. ab purushottam-svaroop ka varnan karana hai; parantu ant mean jo yah kaha hai ki “jahaan ja kar lautana nahian p data” isase soochit hone vali jiv ki utkranti aur usake sath hi jiv ke svaroop ka pahale varnan karate haian-]

(7) jivalok (karmabhoomi) mean mera hi sanatan aansh jiv hokar prakriti mean rahane vali man sahit chhah, arthath man aur paanch, (sookshm) indriyoan ko (apani or) khianch leta hai (isi ko liang-sharir kahate haian).

chitr:Next.png

tika tippani aur sandarbh

  1. 6. 14
  2. 2. 2. 10
  3. 5. 15

sanbandhit lekh

varnamala kramanusar lekh khoj

   a    a    i    ee    u    oo    e    ai    o    au    aan    k    kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d    dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr    aah