रास पंचाध्यायी -हनुमान प्रसाद पोद्दार पृ. 40

shrirasapanchadhyayi -hanuman prasad poddar

rasalila-chintan-2

Prev.png
svargashram (rrishikesh) mean diye gaye pravachan
(3)

‘bhagavanapi rantuan manashchakre’ - bhagavan ne raman karane ki ichchha ki. sabase pahale aye ‘bhagavan’ shabd par apani kuchh batean ho chuki haian. shukadevaji maharaj ne ‘bhagavanapi rantuan manashchakre’ yah agar n kahakar ‘shrikrishnopi rantuan manashchakre’ kahate to log anayas samajh lete ki yah shrikrishn ki lila hai. phir yah arthantar karane vale jo log haian vah yah kahate ki shriyogini ki bat hai ya adhyatm ki bat hai ya aur koee bat hai.

to unhoanne ‘shrikrishnopi rantuan manashchakre’ n kahakar ‘bhagavanapi rantuan manashchakre’ yah kyoan kaha? to kah sakate haian ki shukadevaji ko unake bad hone vale in adhyatmik manishiyoan ki kalpana nahian ayi hogi ki ye arth kareange doosara. b de log doosara arth kareange yah bat man mean nahian ayi. doosari bat yah - ek shabdarth-gaurav bhi hota hai; jaise koee soory uday ho raha hai aisa n kah karake ‘ayamh udayati mudrabhanjanamh padmalilamh’ - jo yah kamalaniyoan ke mukulit bhavoan ko door karate haian ve uday hue. to yah alankarik gunoan ke siddhant se yah shabdarth saushthav hai. isaliye shayad unhoanne ‘bhagavanapi’ kaha hoga. kyoanki isamean aishvary viryadi shadavidh mahashaktiyukt bhagavan ka varnan hai. isamean ek bat aur hai - shrikrishn ne raman karane ki ichchha ki ye bat kahane par padhane vale yahi janate ki vrajarajanandan yashoda ke stanapan karane vale shrikrishn athava bahut kahate to sarvakarshak paramanandaghan shrikrishn, inhoanne raman karane ki ichchha ki. yahi arth dhyan mean ata. aishvary viryadi sampann jo shadavidh mahashakti vale bhagavan haian - yah bat dhyan mean nahian ati. jo shrikrishn ko bhagavan manate haian unaki bat tho di door alag chho d dean lekin jo ajn log haian, bahirmukh haian, nindak log haian unake to yah bhav grahan mean ata hi nahian ki bhagavan ne ichchha ki. krishn ne ichchha ki, kyoanki yah naralila vigrah svaroop jo bhagavan ka aishvary madhuryadi sampann svaroop hai; yah jo bhajan vimoodh log haian unake dhyan mean ana b da kathin hai. isiliye shayad gita mean bhagavan ne kaha-
avajananti maan moodha manushian tanumashritamh.
paran bhavamajananto mam bhootamaheshvaramh..[1]
Next.png

tika tippani aur sandarbh

  1. 9.11

sanbandhit lekh

varnamala kramanusar lekh khoj

   a    a    i    ee    u    oo    e    ai    o    au    aan    k    kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d    dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr    aah