मेरे तो गिरधर गोपाल -रामसुखदास पृ. 36

mere to giradhar gopal -svami ramasukhadas

5. sachchi astikata

Prev.png

bhagavan ne jivatma ke liye kaha hai- ‘nityah sarvagatah’[1], ‘yen sarvamidan tatamh’[2] arthath is jivatma se yah sampoorn jagath vyapt hai, yah nity rahane vala aur sabamean paripoorn hai. isaliye sadhak ko chahiye ki vah sharir-antahkaran ko n dekhakar apani sarvavyapi samany satta mean sthit ho jay. jo sab jagah vyapt hai, vahi sadhak ka svaroop hai. usaka svaroop sharir-antahkaran mean nahian hai. sadhak mean ‘maian hooan’ ki mukhyata n hokar ‘hai’ ki mukhyata rahe. jo ‘hai’, vahi vastav mean apana hai.

gita mean bhagavan ne kaha hai- ‘mattah parataran nanyatkinchidasti’[3] aur sant-mahatmaoan ka bhi anubhav hai- ‘vasudevah sarvamh’.[4] bhagavanh aur unake bhakt- ye do hi sansar ka akaran hit karane vale haian.[5] isaliye in donoan ki bat man leni chahiye. unaki bat ke age hamari bat ka koee mooly nahian hai. hamean bhale hi vaisa n dikhe, par bat unaki hi sachchi hai. isaliye hamean jagat ko jagath-roop se n dekhakar bhagavat-roop se hi dekhana chahiye. sansar mean jo sattvik, rajas aur tamas bhav (gun, padarth aur kriya) dekhane mean ate haian, ve bhi bhagavan ke hi svaroop haian. bhagavanh ke svaroop hote hue bhi ve gun hamare upasy nahian haian. hamara upasy gunatit hai. isaliye bhagavanh ne kaha hai- ‘n tvahan teshu te mayi’[6] ‘maian unamean aur ve mujhamean nahian haian’. gun upasy isaliye nahian haian ki hamean tinoan gunoan se ooancha uthana hai. karan ki jo manushy tinoan gunoan se mohit hota hai, vah gunatit bhagavanh ko nahian janata.[7] jo gunoan se mohit nahian hote, unako sab jagah bhagavanh hi dikhate haian, par gunoan se mohit manushy ko sansar hi dikhata hai, bhagavan nahian dikhate.

Next.png

tika tippani aur sandarbh

  1. gita 2. 24
  2. gita 2. 17
  3. 7. 7
  4. 7. 19
  5. hetu rahit jag jug upakari. tumh tumhar sevak anurari॥(manas uttar0 47/3)
  6. gita 7. 12
  7. tribhirgunamayairbhavairebhi: sarvamidan jagath.
    mohitan nabhijanati mamebhy: paramavyayamh॥(gita 7/13)

sanbandhit lekh

varnamala kramanusar lekh khoj

   a    a    i    ee    u    oo    e    ai    o    au    aan    k    kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d    dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr    aah