पार्थ सारथि -सुदर्शन सिंह चक्र पृ. 169

parth sarathi -sudarshan sianh 'chakr'

Prev.png

47. gitopadesh

sharir se bahar kam-krodh ka veg prakat ho isase poorv hi jo use sah leta hai vahi yukh‍t aur sukhi hai. jo apane bhitar hi sukhi hai, ath‍maram hai, ath‍maprakash hai vah brahmabhoot, bahmanirvan ko praph‍t karata hai. yah brahmanirvan nishh‍kalh‍mash, dvidha-sanshayahin, sanyatath‍ma, sarvabhoot hit mean rat purush praph‍t karate haian. kam-krodh rahit, sanyatachitt, tattvajnapurush ko to sarvatr sada brahmanirvan praph‍t‍ hai.

vishayoan ko bahar hi chho dakar, netr ko bhroomadhh‍y mean sthir karake, pranapan ko saman karake jo mokshaparayan sadhak ichh‍chha, rag, dvesh, bhay se chhoot gaya hai vah sada mukh‍t hi hai.

jo samash‍t yajn kriya matr tatha tap shram matr ka bhokh‍ta, sarvalok maheshh‍var mujhe sab praniyoan ka suhrid samajh leta hai, use shanti mil jati hai.

keval agni athava kriya ke th‍yag se koee sanh‍yasi nahian hota. karm phal ka ashray liye bina jo kartavh‍y ka palan karata hai, vahi sanh‍yasi tatha yogi hai kh‍yoanki yog aur sanh‍yas do tathh‍y nahian hai. sankalh‍p-kamana ka sanh‍yas kiye bina koee yogi nahian hota. yah kamana ka th‍yag karake karm karana sadhak ko saphalata dene ka hetu hota hai aur siddh purush ko shanti deta hai.

jab purush aindriyak bhogoan mean aur karm mean bhi asakh‍t nahian hota, sab sankalh‍poan ko chho d deta hai tab use yogaroodh kahate haian. at: apane apase hi apana uddhar karean. apane ko adh:patit ya nirash n karean. yah anh‍t:karan hi vh‍yakti ka shatru bhi hai aur mitr bhi. jisane ise vash mean kiya usaka mitr hai aur jo isake vash mean ho gaya usake lie shatru ke saman vh‍yavahar karata hai.

anh‍t:karan vash mean hai aur shanh‍t hai to paramath‍ma mean hi samh‍yak sthiti hai. atev sardi-garmi, sukh-du:kh, man-apaman mean saman rahe. jnan-vijnan se triph‍t manas sab dvanh‍dvoan se tatash‍th, jitendriy purush, jisake lie loha, sona, path‍thar saman hai, yukh‍t kaha jata hai.

suhrid, mitr, udasin, shatru adi sabake prati jisaki buddhi saman hai vah vishishh‍t purush hai jo sadhu aur papi donoan ke prati samabuddhi rakhata hai.

is avash‍tha ki prapti ke lie sadhak ko pavitr desh mean kaisa asan banakar kaise baithana tatha abhh‍yas karana chahie, yah upadesh karate hue bhagavan ne savadhan kiya ki bahut bhojan karane vale ya sarvatha upavas karane vale sadhak ko saphalata nahian milati. sharir ke lie avashh‍yak sattvik ahar, vh‍yavahar, jagaran aur nidra ke th‍yag ka duragrah nahian karana chahie, inaka upayukh‍t sevan karana chahie.

Next.png

tika tippani aur sandarbh

sanbandhit lekh

parth sarathi
kram sankhya path ka nam prishth sankhya
1. mangalacharan 1
2. apani bat 1
3. prastavana 5
4. gurutath‍v 11
5. jagadguru 18
6. akroor aye 22
7. panh‍dav hi kh‍yoan 26
8. shok samachar 28
9. pratham-milan 31
10. inh‍draprash‍th agaman 34
11. maya-darshan 37
12. khanh‍dav-dah 42
13. inh‍dr ka varadan 48
14 may ka sabha nirman 50
15. hastinapur-karshan 53
16. rajasooy yajn ka prash‍tav 57
17. girivraj-gaman 62
18. jarasanh‍dh–vadh 65
19. banh‍di-mukti 69
20. rajasooy-yajn 76
21. agr-pooja 79
22. shishupal-vadh 82
23. bair ka bij hansi 89
24. dani karn 92
25. inh‍draprash‍th se vida 95
26. vash‍travatar 97
27. van mean milan 102
28. draupadi-sath‍yabhama sanvad 106
29. durvasa se paritran 110
30. parth pavanaputr parichay 114
31. sanjay dvara sandesh 117
32. shrikrishh‍n ke nam-sanjay ki vh‍yakhh‍ya 120
33. dootath‍v ki prash‍tuti 123
34. panchali ka akrosh 128
35. prash‍than 130
36. sh‍vagat ki taiyari 132
37. duryodhan ka atithh‍y ash‍vikar 135
38. kele ke chhilake 137
39. shanti doot 141
40. duryodhan ki durabhisandhi 148
41. mata kunti ka sandesh 151
42. karn ki manasvita 153
43. yuddh ki prastuti 155
44. shakti ka sansh‍tavan 156
45. barbarik-vadh 158
46. arjun ka vh‍yamoh 160
47. gitopadesh 163
48. aandoan ki raksha 181
49. pran-bhang 183
50. draupadi bhishm-shivir mean 187
51. punah pran-bhang 193
52. bhakt vatsal 195
53. abhinn sakha 199
54. bhakt-bhayahari 201
55. arjun ki pratijna 203
56. sachint shrikrishn 205
57. arjun ka sh‍vaph‍n 209
58. yuddh mean ashv paricharya 212
59. jayadrath-vadh 216
60. vichitr prasannata 221
61. sath‍yasath‍y 229
62. narayanash‍tr se raksha 234
63. agh‍neyash‍tr nishh‍prabhav 236
64. karn ko svikriti 239
65. bat ka batang d 241
66. hanuman ka avesh 247
67. nag se raksha 250
68. karn mara gaya 253
69. shaly bhi samapt 257
70. duryodhan ko matibhram 259
71. yudhishthir ko ulahana 261
72. shribalaram ka kop-shaman 264
73. arjun ka rath bhash‍m 163
74. panh‍dav-paritran 270
75. ashvath‍thama se raksha 272
76. brahmash‍tr se pun: rakshan 277
77. ashvath‍thama ko shap 281
78. bhimasen ki raksha 285
79. ganh‍dhari ka shap 288
80. barbarik ka sir 291
81. yudhishthir ka anutap 294
82. bhakh‍t–bhakh‍taman 299
83. bhishh‍m par anugrah 302
84. bhishh‍m-sh‍tuti 307
85 apane namoan ki vh‍yakhh‍ya 311
86. anugita 316
87. krishh‍narjun-yuddh 324
88. parikshit ko punarjivan 331
89. ashvamedh yajn 336
90. shoorabhakt sudhanh‍va 340
91. yudhishthir ko dharmopadesh 351
92. dvarika-gaman 355
93. upasanhar 359
94. aantim prishth 362

varnamala kramanusar lekh khoj

   a    a    i    ee    u    oo    e    ai    o    au    aan    k    kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d    dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr    aah