vishay soochigopi git -karapatri maharajgopi git 11he nath! jo apane nalinadapi sundar evan sukomal charanar-vindoan ko bhi tap pahuancha raha hai, usase kisi bhi prakar ke sukhaprapti ki, anugrah ki prarthana karana hi vyarth hai. jo apane hi sukumol aangoan ke lie kathor hai vah any ke lie kyoankar sakarun ho sakata hai? brahma bhi kahate haianah abala-bhakshan-hetu hi ap van-prantar mean atan karate haian. apake lie yah koee ashcharyajanak kianva vichitr bat nahian hai kyoanki: pootana-vadh jaisa apaka bal-charitr hi apake nirday svabhav ko prakhyat kar raha hai. yahi karan hai ki he nath! ap apane is nalinadapi sundar sukomal charanaravindoan ke prati bhi akaran akarun ho rahe haian; is sthiti mean he kant! ham apake kis sukh ki asha kar sakate haian? pad ka nivritti-pakshiy arth hai; ‘chalasi yadh vrajachcharayanh pashoon’ ‘gavastishthanti yasmins goshthah’ gayoan ka avas-sthan hi goshth hai; vraj-pad bhi goshth pad ka paryayavachi hai. ‘gaah indriyani; chakshu, shrautr, tvakh, adi indriy go ka avas-sthan sharir hi goshth kianva vraj hai.’ ‘vrajath dehath pashoonh indriyani charayannatati vishayeshviti,’ jiv pashusthaniy indriyoan ko vrajasthaniy deh se anyatr vishayaroop gochar-bhoomi mean agrasar karata hai. ‘atmanaan rathinan viddhi shariran rathamev tu. arthat indriyaroop gauoan ko charane hetu atma vishayaroop gocharabhoomi van-praantar mean jata hai. ‘prajnaya chakshuahsamaruhy chakshusha sarvani rupanyapnoti’[2] ‘prajna ke dvara kshaju par uparudh hokar sampoorn roopoan ko, sampoorn drishy ko atma hi dekhata hai. antahkaran ki vrittiyaan hi tath-tath indriyajany vishayakarakarit vritti roop mean prasphutit hoti hai. udaharanatah sooryamandal par drishti jane par chakshu ki vrittiyaan soory-mandalakarakarit ho gee; us antahkaran ki vritti par uparoodh hua atma bhi sooryamandalakarakarit ho gaya, ant karan ki vritti se sooryamandal ki sphoorti huee. yah vedant ki prakriya hai. |