vishay soochigopi git -karapatri maharajgopi git 4‘patran pushpan phalan toyan yo mean bhaktya prayachchhati. anaptakam, apoorn to svarthavashath hath phaila sakata hai, grahak ho sakata hai, parantu aptakam poornakam param-nishkam atmaram bhagavanh apani dayalutavash hi hath phailate haian. ‘yatkaroshi yadashnasi yajjuhoshi dadasi yath. yattapasyasi kauntey tatkurushv madarpanamh..’[2] arthat, he kauntey! tum jo bhi yajn, tap, dan, vrat adi karate ho sab mujhe arpan kar do. ‘patran pushpan phalan toyan yo me bhaktaya prayachchhati’ bhaktiras pariplut kar bhakt jo patr, pushp, phal evan toy arpan karata hai usako maian ‘ashnami prayatatmanah’ khata hooan. bhakti-ras-pariplut phal ko bhagavanh atyant prem se khate haian. jaise jo vastu vianb ko arpit ki jati hai vahi vastu pratibimb ko bhi anayas hi prapt ho jati hai vaise hi bhakt ‘yath yath jano bhagavate vidadhit manamh’[3] jo bhi vastu bhagavanh ko arpan karata hai vahi kalantar mean jiv ko prapt hoti hai. vedant siddhantanusar anant-brahmand-nayak sarveshvar bhagavanh bianb haian, jivatma pratibimb hai. ‘jimi ghat koti ek ravi chhaee.’ jaise koti-koti ghatodakoan mean ek hi soory ka pratibimb p data hai vaise hi ek bimb-svaroop bhagavanh ka pratibimb koti-koti jivatma roop ghatodakoan mean p data hai. astu, bimbasvaroop bhagavanh ko jo kuchh bhi arpit kiya jata hai vahi pratibimb svaroop jivatma ko sahasragunadhik hokar prapt ho jata hai. prakriti j d hai atah svatantraroopen kary-kalap mean asamarth hai; jivatma alpajn hai atah vah bhi asamarth hai etavata sarveshvar, sarvajn bhagavanh svayan nishprayojan hote hue bhi anant-koti brahmand ke anantanant praniyoan ke anantanant karmoan ke phaladata haian. ‘suhridan sarvabhootanaan jnatva maan shaanntimrichchhati’[4] sarvabhootoan ke suhridh ekamatr bhagavanh svabhavatah ho sarv-rakshan mean sarvada tatpar haian. jaise tarang ko sthiti, gati, pravritti upadanabhoot jal-paradhin hai, vaise hi sampoorn charachar vishv ki sthiti, gati, pravritti sarvadhishthan sarveshvar paramatma ke hi adhin hai; bhagavanh sarv-santrata, sarvadhar, sarvakaran, sarv-pita, sarv-hitaishi, sarv-suhridh haian atah svabhavatah sarvarakshan mean sada-sarvada tatpar haian. astu, gopaanganaean kah rahi haian, ‘he sakhe! ap sarvadhishthan, sarvakaran, sarvatrata, savasuhridh haian tathapi ‘vishvaguptaye vikhanasarthito.’ |