vishay soochigopi git -karapatri maharajgopi git 4bhagavan shrikrishn dvara diye gaye is upadesh ka anuvad karati huee ve kah rahi haian, he prabho! ap dharmajn haian ‘dharmavida tvayoktamh’ apane ham striyoan ke lie dharmopadesh kiya; yah to uchit hi hai tathapi ‘naprishtah kasyachidh brooyath n chanyen prichchhatah’[1] jab tak koee dharm-sambandhi prashn n kare tab tak dharmajn ko bhi vidhipoorvak dharm ka upadesh nahian karana chahiye; ham to ap dvara kie ge upadesh ko bhi sarvatha uchit hi manati haian; tathapi ‘sarveshaan upadeshanaan pade maha-tatparyavishayibhoote parasminh brahmani tvayyev idan sarvamastu’ vedadi sampoorn shastroan ke jine bhi upadesh haian sabaka mahatatpary parabrahm paramatma hi hai. ‘sarve veda yatpadamamananti’[2] sab ved paratpar parabrahm ka hi pratipadan karate haian. ‘agnihotran juhyath svargakamah’ ‘dashanpaurnamasabhyaan yajeth’ ‘sandhyamupasit’ arthat agnihotr karo, darshapaurnamasadi yajn karo, sandhyavandan karo, adi vedoan mean prapt vibhinn adeshoan ka bhi param tatpary parabrahm paramatma mean hi hai. sampoorn shraut-smartt kriya-kalapoan ka ekamatr uddeshy yahi hai ki prani bahy drishti se vinirmukt he antarmukh ho jay. jaise ‘kantaken kantakoddharah’ kantak se hi kantak nikala jata hai vaise hi vaidik-kam-karm-jal se hi pashavik-laukik-kam-karm-jal ka atikraman kiya jata hai. antarmukh hone par hi pratyakh chaitanyabhinn parabrahm tattv ka sakshatkar sanbhav hai. jisane bhagavath-sakshatkar kar liya usane sampoorn karttavyoan ka, sampoorn dharm-karmoan ka samyakh anushthan kar liya. s yuktah kritsnakarmankrith’[3] |
tika tippani aur sandarbh
- ↑ manusmriti, 2. 110, mahabharat, shantiparv 287. 35, bhavishyapuran 1. 4. 38
- ↑ kathopanishadh 1. 2. 15
- ↑ gita 4. 18