vishay soochi
bhakti sudha -karapatri maharaj
shri rasapanchadhyayi
shrishyamasundar muralimanohar ne shrivrajaanganajan ko unaka vriddhiangat pranay dekhakar svarasasvad karana chaha, par vahaan pahale prakrit kam hate tab alaukik ras ki sthapana ho. bahu, ooru, stan adi prakrit laukik kam ke sthan haian, kamadev unamean chhipakar baitha hua hai. shri gopaanganajan ko kamadev ne apana durg banaya hai aur vah bahu adi sthanoan mean baithakar mano shrikrishn se yuddh karana chah raha hai. bhagavan krishn ne shrigopaanganaoan ke aang durg deshoan se kandarp ko nikalakar vahaan svanandatmak ras ki sthapana ki. yahi “bahuprasar” ka tatpary hai. jab pahale svanandatmak ras ki sthapana ho gayi, tab bhagavan antardhan ho gaye-chhip gaye. ab shrivrajaangana viprayog ke anand ka anubhav karane lagian. bat yah hai ki jiv ko anek janm ke kee prakar ke pahale sanskar p de haian. unake karan vah apane prabhu ke anek janm ke viprayog ko janata hi nahian, yadi vah jan jaye to viprayog ka use anand mile. doosare, avashyakata hai param tallinata ki-prem mean vibhor ho uthane ki, shyam ke rang mean apane ko rang dalane ki. jab tak yah sthiti nahian, tab tak anand kaisa? laksha (lakh) kathor vastu hai, par agni ke sambandh ko pakar vah drut komal ho jata hai. isamean visheshata yah hai ki jitana adhik agni ka tap hoga, utana hi adhik dravata ayegi. lakh ko khoob tapaya jaye, itana tapaya jaye ki vah sau parat (tah) ke tanajeb mean chhanane yogy ho jaye. phir vah chhan bhi liya jay, koo da-karakat usamean se nikal liya jay, gangajal ki tarah vah svachchh vishuddh ho jaye. usamean haridra hiangul hara, pila koee bhi rang chho da jaye; jo bhi chho da jayaga, vah sab usake anu-anu mean, aansh-aansh mean vyapt ho jayaga. |
tika tippani aur sandarbh
sanbandhit lekh
kram sankhya | vishay | prishth sankhya |
varnamala kramanusar lekh khoj