श्रीमद्भगवद्गीता -श्रील् प्रभुपाद पृ. 382

shrimadbhagavadgita yatharoop -shri shrimadh e.si. bhaktivedant svami prabhupad

chitr:Prev.png

param guhy jnan
adhyay 9 : shlok-2

rajavidya rajaguhyan pavitramidamuttamamh.
pratyakshavagaman dharmyan susukhan kartumavyayamh..[1]

bhavarth

yah jnan sab vidyaoan ka raja hai, jo samast rahasyoan mean sarvadhik gopaniy hai. yah param shuddh hai aur chooanki yah atma ki pratyaksh anubhooti karane vala hai, atah yah dharm ka siddhant hai. yah avinashi hai aur atyant sukhapoorvak sampann kiya jata hai.

tatpary

bhagavadgita ka yah adhyay vidyaoan ka raja (rajavidya) kahalata hai, kyoanki yah poorvavarti vyakhyayit samast siddhantoan evan darshanoan ka sar hai. bharat ke pramukh darshanik gautam, kanad, kapil, yajnavalky, shandily tatha vaishvanar haian. sabase ant mean vyasadev ate haian, jo vedantasootr ke lekhak haian. atah darshan ya divy jnan ke kshetr mean kisi prakar ka abhav nahian hai. ab bhagavan kahate haian ki yah navam adhyay aise samast jnan ka raja hai, yah vedadhyayan se prap jnan evan vibhinn darshanoan ka sar hai. yah guhyatam hai, kyoanki guhy ya divyajnan mean atma tatha sharir ke antar ko jana jata hai. samast guhyajnan ke is raja (rajavidya) ki parakashta hai, bhaktiyog.

samanyataya logoan ko is guhyajnan ki shiksha nahian milati. unhean bahy shiksha di jati hai. jahaan tak samany shiksha ka sambandh hai usamean rajaniti, samajashastr, bhautiki, rasayanashastr, ganit, jyotirvijnan, ianjiniyari adi mean manushy vyast rahate haian. vishvabhar mean jnan ke anek vibhag haian aur anek b de-b de vishvavidyalay haian, kintu durbhagyavash koee aisa vishvavidyalay ya shaikshik sansthan nahian hai, jahaan atm-vidya ki shiksha di jati ho. phir bhi atma sharir ka sabase mahattvapoorn aang hai, atma ke bina sharir mahattvahin hai. to bhi log atma ki chinta n karake jivan ki sharirik avashyakataoan ko adhik mahattv pradan karate haian.

bhagavadgita mean dvitiy adhyay se hi atma ki mahatta par bal diya gaya hai. prarambh mean hi bhagavan kahate haian ki yah sharir nashvar hai aur atma avinashvar. (antavant ime deha nityasyoktaah sharirinah). yahi jnan ka guhy aansh hai- keval yah jana lena ki yah atma sharir se bhinn hai, yah nirvikar, avinashi aur nity hai. isase atma ke vishay mean koee sakaratmak soochana prapt nahian ho pati.

chitr:Next.png

tika tippani aur sandarbh

  1. raj-vidya – vidyaoan ka raja; raj-guhyamh – gopaniy jnan ka raja; pavitramh – shuddhatam; idamh – yah; uttamamh – divy; pratyaksh – pratyaksh anubhav se; avagamamh – samajha gaya; dharmyamh – dharm; su-sukhamh – atyant sukhi; kartumh – sampann karane mean; avyayamh – avinashi.

sanbandhit lekh

varnamala kramanusar lekh khoj

   a    a    i    ee    u    oo    e    ai    o    au    aan    k    kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d    dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr    aah