ashtadash adhyay
sambandh- ab rajas jnan ke lakshan batalate haian-
prithaktven tu yajjnanan nanabhavanprigvidhanh .
vetti sarveshu bhooteshu tajjnanan viddhi rajasamh .. 21 ..
kintu jo jnan arthat jis jnan ke dvara manushy bhootoan mean bhinn-bhinn prakar nana bhavoan ko alag-alag janata hai, us jnan ko too rajas jan .. 21 ..
prashn- sampoorn bhootoan mean bhinn-bhinn prakar ke nana bhavoan ko alag-alag janana kya hai?
uttar- kit, patang, pashu, pakshi, manushy, rakshas aur devata adi jitane bhi prani haian- un sabamean atma ko unake sharir ki akriti ke bhed se aur svabhav ke bhed se bhinn-bhinn prakar ke anek aur alag-alag samajhana-arthath yah samajhana ki pratyek sharir mean atma alag-alag hai aur ve bahut haian tatha sab paraspar vilakshan haian- yahi sampoorn bhootoan mean bhinn-bhinn prakar ke nana bhavoan ko alag-alag dekhana hai.
prashn- us jnan ko too rajas jan- is kathan ka kya bhav hai?
uttar- isase bhagavanh ne yah bhav dikhalaya hai ki uparyukt prakar ka jo anubhav hai, vah rajas jnan hai- arthath namamatr ka hi jnan hai, vastavik jnan nahian hai. abhipray yah hai ki jis prakar akash ke tattv ko n janane vala manushy bhinn-bhinn ghat, math adi mean alag-parichchhinn akash samajhata hai aur usamean sthit sugandh-durgandhadi se usaka sambandh manakar ek se doosare ko vilakshan samajhata hai; kintu usaka yah samajhana bhram hai. usi prakar atm-tattv ko n jane ke karan samast praniyoan ke sharir mean alag-alag aur anek atma samajhana bhi bhramamatr hai.
|