रासपंचाध्यायी -अखण्डानन्द सरस्वती पृ. 248

rasapanchadhyayi -svami akhandanand sarasvati

pravachan 23-24

prem mean sookhi ja rahian gopiyaan akhir bolian

preshthan priyetaramiv......maivan vibhoarhati bhavanh gadituan nrishansan
kritva mukhanyav shuchah shvasen shushyadh bimbadharani charanen bhuvan likhantyah .
astrairupattamashibhiah kuchakuankumani tasthurmrijanty uruduahkhabharaah sm tooshnimh ..
preshthan priyetaramiv pratibhashamanan krishnan tadarthavinivartitasarvakamaah .
netre vimrijy rudito pahate sm kinchitsangarambhagadnadagiroabruvatanuraktaah ..
maivan vibhoarhati bhavanh gadituan nrishansan santyajy sarvavishayaanstavapadamoolamh .[1]

bachapan mean hamako ek mahatma ne yog sikhaya tha. isaka nam unhoanne rajayog bataya tha. unhoann kagaj par ek chhota sa ghera banaya aur usake bhitar ek bindi bana di; aur usake bad ke ghere mean chhote-chhote hajaroan-saik doan bindu bana die. phir unhoanne un chhote-chhote binduoan se ek rekha khianchi jo bahar ko ja rahi thi. bole-dekho, yah b da bindu to ahamh hai aur ye jo chhote-chhote bindu haian ye vrittiyaan haian; aur yah jo bahar ko jana hai yah in vrittiyoan ka vishayoan ki or jana hai. isake bad ek doosari tasvir banayi. usamean bich mean bindu b da aur usake charoan or chhote-chhote saik doan bindu vaise hi the, parantu vah jo rekha pahale bahar ki or nikalati thi usako bahar n le jakar bhitar ki or, b de bindu ki or khianchi gayi thi. to bole- dekho, jo yah b da bindu hai vah to ahan hai aur ye jo vrittiyaan haian ve sab ki sab chalakar ahan ki or ja rahi haian. to unhoanne bataya ki yah dhyan karana ki b de keandr ke bich mean ahan bindu ke roop mean maian baitha hooan aur sari vrittiyaan meri or dau d rahi haian. ab vrittiyaan jab mujhako vishay karane ke lie ayian to sansar ki or to unaki pith ho gayi aur hamari or unaka muanh ho gaya. lekin ab yah socho ki maian unako vishay kar raha hooan ki ve mujhako vishay kar rahi haian?

narayan, to ye sab vrittiyaan mujhako vishay nahian kar sakatian, n ek-ek karake alag-alag vishay kar sakati haian aur n sab milakar vishay kar sakati haian. ek andha jis chij ko nahian dekh sakata, sau andhe bhi milakar us chij ko nahian dekh sakate. to isaka nam hai adhyatm.

tika tippani aur sandarbh

  1. shrimadbhagavat, 10.29.29-31

sanbandhit lekh

rasapanchadhyayi -akhandanand sarasvati
pravachan sankhya vishay ka nam prishth sankhya
1. upakram 1
2. ras ki bhoomika evan ras ka sankalp 12
3. ras ke hetu, svaroop aur kal 28
4. ras ke sankalp mean gopi-prem ki hetuta 40
5. ras ki divyata ka dhyan 51
6. yogamaya ka ashray lene ka arth 63
7. yogamayamupashrit:-bhagavan ki prem-paravashata 75
8. kripayog ka ashray aur chandroday 85
9. ras-ratri mean poorn chandr ka darshan 96
10. ras mean chandrama ka yogadan 106
11. bhagavan ne vanshi bajayi 116
12. gopiyoan ne vanshi-dhvani suni 127
13. shrikrishn ke prati gopiyoan ka abhisar 141
14. jo jaisih taisih uth dhayian-1 152
15. jo jaisih taisehi uth dhayian-2 163
16. jo jaisehi taisehi uthi dhayian-3 175
17. jar-buddhi se bhi bhagavatprapti sambhav hai 187
18. vikarayukt prem se bhi bhagavatprapti sambhav hai 198
19. gopi dau dakar gayian krishn ke pas aur krishn ne kaha ki laut-jao 209
20. shrikrishn ka amiy-garal-varshan 214
21. gopi ke prem ki pariksha-dharm ka pralobhan 225
22. ‘laut-jao’ sunakar gopiyoan ki dasha ka varnan 238
23-24. prem mean sookhi ja rahian gopiyaan akhir bolian 248
(pranay-git prarambh)
25. gopiyoan ka samarpan-paksh 261
26. shrikrishn mean rati hi buddhimani hai 276
27. gopiyoan ki n laut pa sakane ki bebasi aur mar jane ke parinam ka udghatan 286
28. gopiyoan ka shrikrishn ko poorv raman ki yad dilana 297
29-31. gopiyoan mean dasy ka uday 307
32. gopiyoan mean dasy ka hetu-1 338
33. gopiyoan mean dasy ka hetu-2 353
34. gopiyoan mean dasy ka hetu-3 366
35-36. gopiyoan ki chahat 376
(pranay-git samapt)
37-39. pratham rasakri da ka upakram 393
40. ras mean shrikrishn ki shobha 429
41. ras-sthali ki shobha 441
42. rasalila ka antarang-1 453
43. rasalila ka antarang-2 467
44. rasalila ka antarang-3 480
45. rasalila ka antarang-4 494
46. aantim prishth 500

varnamala kramanusar lekh khoj

   a    a    i    ee    u    oo    e    ai    o    au    aan    k    kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d    dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr    aah