पृथूदक

prithoodak hariyana rajy ke kurukshetr zile mean sthit ek aitihasik nagar hai. 'mahabharat' ke anusar yah prachinakalin tirth sthan hai. isaki sthiti sarasvati nadi ke kinare bataee gee hai. prithoodak ka sanbandh maharaj prithoo se bataya jata hai. yahaan aj bhi anek prachin mandiroan ke avashesh haian tatha puratattv vishayak samagri bhi yahaan se mili hai.

pauranik varnan

prithoodak ka abhijnan 'peheva' ya 'pihova' (hariyana) se kiya gaya hai-

'prithoodakamiti khyatan kartikeyasy vai nrip, tatrabhishaikan kurvit pitridevarchane rat:, punyamahu: kurukshetran kurukshetrath sarasvati, sarasvatyashch tirthani tirthebhyashch prithoodakamh', prithoodakath tirthataman nanyath tirthan kurudvah', tatr snatva divan yanti yeapi papakriti nara: prithoodake narashreshth evamahurmanishin:'[1]

mahabharat shalyaparv mean bhi sarasvati ke tirthoan ke prasang mean prithoodak ka ullekh hai-

'rushangurabrabit tatr nayastran bhi prithoodakamh, vijnayatitavayasan rushanguan te tapodhana:, tan ch tirthamupaninyu: sarasvatyastapodhanamh'[2]

mahabharat ke van parv mean kaha gaya hai ki- "kurukshetr puny bhoomi hai. kurukshetr se badhakar sarasvati hai, sarasvati se badhakar tirth hai tatha tirthoan se badhakar prithoodak shreshth hai. prithoodak sarvottam tirth hai, jahaan snan karane se papi manushy bhi svarg ki yatra karata hai."


tika tippani aur sandarbh

  1. vanaparv 83, 142-145-148-149.
  2. shalyaparv 39, 29-30.

sanbandhit lekh

varnamala kramanusar lekh khoj

   a    a    i    ee    u    oo    e    ai    o    au    aan    k    kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d    dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr    aah