रासपंचाध्यायी -अखण्डानन्द सरस्वती पृ. 106

Prev.png

rasapanchadhyayi -svami akhandanand sarasvati

pravachan 10

ras mean chandrama ka yogadan

drishta kumudvantamh.........vanan ch tatkomalagobhiranjitam
drishtva kumudvantan akhandamandalan ramananabhan navakuan kumarunamh .
vanan ch tatkomalagobhiranjitan jagau kalan vamadrishaan manoharamh ..

sharad rritu ki poornima, sayankal ka samay aur bhagavan ne jin ratriyoan ka dan gopiyoan ko bihar ke lie kiya tha, ve sab solaho shrriangar karake samane kh di thian; bela, chameli khili huee thi. bhagavan ne dekha- ki gopiyaan bhi vihar ke lie tattapar, ratriyaan bhi upasthit aur uddipan ki sari samagri bi to bhagavan ke man mean bhi ras ka sankalp uday ho gaya. prashn yah hai ki vah bhagavan kaisa bhagavan hai jo kisi samay ko dekhakar ram jay, kisi sthan ko dekhakar ram jay, kisi vastu ko dekhakar ram jay, kisi vyakti ko dekhakar ram jae? yah to kabhi ho sakata hai jab jyada anand un vastu, kal ya vyaktiyoan mean ho. parantu aisa yadi ho to bhagavan ki bhagavatta hi chali jayegi. kahe ke bhagavan jisake dil mean sukh hi nahian hai, jo doosare sukh udhar lena chahate haian? isase to achchha daridr. jarooratamand ko bhagavan nahian kahate. tab bhagavan raman ka sankalp kyoan karate haian? is prashn ke uttar mean hi bhakti ka rahasy hai.

jab bhagavan dekhate haian ki yah punyatma jiv sansar ki vasana chho dakar mera nam lena chahata hai to ve apane nam ko usaki jibh par rakh dete haian, svayan nam ban karake usaki jibh par a jate haian; aur usaki jibh par jab nam nachata hai to usako sun-sunakar khush hote haian. apani hi nam ki dhvani ko sunakar bhagavan prasann hote haian, kyoanki jo roop mean hai soee nam mean hai. yah bhakti ki b di adbhut lila hai. maian kee bar yah bat apako suna chuka hooan, ki yogi log manate haian ki sattvagun ki vritti jab ishtakar hoti hai tab usako bhakti kahate haian, parantu sattvagun ki vritti mean itana anand nahian hai ki bhagavan us par mohit ho jaean vah bhagavan ko vash mean kar le. yogi log kahatehaian, ki anandakar vritti, samprajnat samadhi hai. parantu is vritti ka to unako nirodh karana p data hai. vedanti log kahate haian ki ajnan ka kary jo antahkaran hai us aantahkaran ki ek shraddha se bani huee vritti bhakti hai. parantu kya mayik vritti bhagavan ko vash mean kar legi aur kya mayik vritti par bhagavan mugdh ho jayeange?

Next.png

tika tippani aur sandarbh

sanbandhit lekh

rasapanchadhyayi -akhandanand sarasvati
pravachan sankhya vishay ka nam prishth sankhya
1. upakram 1
2. ras ki bhoomika evan ras ka sankalp 12
3. ras ke hetu, svaroop aur kal 28
4. ras ke sankalp mean gopi-prem ki hetuta 40
5. ras ki divyata ka dhyan 51
6. yogamaya ka ashray lene ka arth 63
7. yogamayamupashrit:-bhagavan ki prem-paravashata 75
8. kripayog ka ashray aur chandroday 85
9. ras-ratri mean poorn chandr ka darshan 96
10. ras mean chandrama ka yogadan 106
11. bhagavan ne vanshi bajayi 116
12. gopiyoan ne vanshi-dhvani suni 127
13. shrikrishn ke prati gopiyoan ka abhisar 141
14. jo jaisih taisih uth dhayian-1 152
15. jo jaisih taisehi uth dhayian-2 163
16. jo jaisehi taisehi uthi dhayian-3 175
17. jar-buddhi se bhi bhagavatprapti sambhav hai 187
18. vikarayukt prem se bhi bhagavatprapti sambhav hai 198
19. gopi dau dakar gayian krishn ke pas aur krishn ne kaha ki laut-jao 209
20. shrikrishn ka amiy-garal-varshan 214
21. gopi ke prem ki pariksha-dharm ka pralobhan 225
22. ‘laut-jao’ sunakar gopiyoan ki dasha ka varnan 238
23-24. prem mean sookhi ja rahian gopiyaan akhir bolian 248
(pranay-git prarambh)
25. gopiyoan ka samarpan-paksh 261
26. shrikrishn mean rati hi buddhimani hai 276
27. gopiyoan ki n laut pa sakane ki bebasi aur mar jane ke parinam ka udghatan 286
28. gopiyoan ka shrikrishn ko poorv raman ki yad dilana 297
29-31. gopiyoan mean dasy ka uday 307
32. gopiyoan mean dasy ka hetu-1 338
33. gopiyoan mean dasy ka hetu-2 353
34. gopiyoan mean dasy ka hetu-3 366
35-36. gopiyoan ki chahat 376
(pranay-git samapt)
37-39. pratham rasakri da ka upakram 393
40. ras mean shrikrishn ki shobha 429
41. ras-sthali ki shobha 441
42. rasalila ka antarang-1 453
43. rasalila ka antarang-2 467
44. rasalila ka antarang-3 480
45. rasalila ka antarang-4 494
46. aantim prishth 500

varnamala kramanusar lekh khoj

   a    a    i    ee    u    oo    e    ai    o    au    aan    k    kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d    dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr    aah