पार्थ सारथि -सुदर्शन सिंह चक्र पृ. 193

parth sarathi -sudarshan sianh 'chakr'

Prev.png

51. punah pran-bhang

navam din ke pratahkal bhishm ne apani vishal vahini ka sarvatobhadr vyooh banaya. pandavoan ke lie unaka krauannch vyooh varadan siddh ho raha tha. is din bhi tritiy prahar tak pandav paksh prabal hi raha.

chaturth prahar prarambh hote hi pitamah bhishm krodh mean bharakar prachand ho uthe. yadyapi pandav viroan ne unhean gher liya tha kintu ve davagni ke saman pratipaksh ko bhasm kar rahe the. unake sammukh jakar chedi aur karush desh ke chaudah sahasr maharathi par lok chale gaye. isase pandav sena artanad karati bhagane lagi.

shrikrishn ne arjun ko lalakara- 'mohagrast mat bano. bhishm par prahar karo. tumane bhishm, dronadi ko unake anuyayiyoan sahit mar dene ka apane paksh ko ashvasan diya hai. kshatr dharm ka vichar karake poori shakti se sangram karo.'

arjun ne anichchhapoorvak kaha- 'achchha, pitamah sammukh mera rath pahuanchaiye. maian apaki ajna ka palan karooanga.'

arjun ka kapidhvaj rath bhishm ke samane pahuanch raha hai, yah dekhakar pandav paksh ki bhagati sena laut p di. bhishm ne vanoan ki jh di lagakar arjun ke rath ko achchhadit kar diya kiantu shrikrishn ne apane adbhut ashv chalan kaushal se rath ko us shar-panjar se nikal liya.

arjun mean pitamah bhishm par aghat karane ka utsah nahian tha. ve keval bhishm ka pratikar kar rahe the aur unake veg ko kam karane ko prayatn kar rahe the. unhoanne bhishm ka dhanush kat diya. unhoanne doosara dhanush uthaya to use bhi kat diya. bhishm ne arjun ke is paurush ki prashansa ki.

arjun avasar pakar bhi bhishm par prahar nahian kar rahe the aur bhishm arjun ko vyast rakhakar bhi pandav sena ke viroanko chun-chunakar marate chale ja rahe the. ve is samay pralayankar bane hue the. yah shrikrishn sahan nahian kar sake unhoanne rath-rashmi chho d di aur kasha (chabuk) hi liye sianh ke saman garjana karate paidal hi bhishm ki aur dau de.

mooyar mukut lahara raha tha. pitapat u dane laga tha. bar-bar huankar karate, kutil bhrikuti, arun netr purushottam aise bhishm par toote the mano sianh madamatt gajarajapar toot p da ho. prithvi unake padaghat se mano vidirn ho jayagi.

jinake bhroobhang matr se koti-koti brahmand pralay ke garbh mean vilin ho jate haian, un sarvalokeshvareshvar ke karoan mean chakr hai ya chabuk, isaka koee arth nahian tha. ve kruddh haian to unake sammukh jane ka sahas karate hi mahakal bhi sattashoony ho jayaga, sur-asur, daity, gandharvoan ki ganana kya aur manushy to bahut alpapran hai. kaurav sena mean marane ki itani shighrata kisi ko nahian thi.

bar-bar duryodhan ne apane pradhan shooroan ko savadhan kiya tha ki sab milakar bhishm ki raksha karean. aj pratahkal yah bat vishesh roop se kahi thi kintu doosare to door duryodhan mean bhi age ane ka sahas nahian tha. sampoorn kaurav paksh ke log samany sainik se lekar achary dron tak shastr tyagakar donoan hath uthakar chilla rahe the- 'bhishm mare gaye ! 'bhishm mare gaye.'

Next.png

tika tippani aur sandarbh

sanbandhit lekh

parth sarathi
kram sankhya path ka nam prishth sankhya
1. mangalacharan 1
2. apani bat 1
3. prastavana 5
4. gurutath‍v 11
5. jagadguru 18
6. akroor aye 22
7. panh‍dav hi kh‍yoan 26
8. shok samachar 28
9. pratham-milan 31
10. inh‍draprash‍th agaman 34
11. maya-darshan 37
12. khanh‍dav-dah 42
13. inh‍dr ka varadan 48
14 may ka sabha nirman 50
15. hastinapur-karshan 53
16. rajasooy yajn ka prash‍tav 57
17. girivraj-gaman 62
18. jarasanh‍dh–vadh 65
19. banh‍di-mukti 69
20. rajasooy-yajn 76
21. agr-pooja 79
22. shishupal-vadh 82
23. bair ka bij hansi 89
24. dani karn 92
25. inh‍draprash‍th se vida 95
26. vash‍travatar 97
27. van mean milan 102
28. draupadi-sath‍yabhama sanvad 106
29. durvasa se paritran 110
30. parth pavanaputr parichay 114
31. sanjay dvara sandesh 117
32. shrikrishh‍n ke nam-sanjay ki vh‍yakhh‍ya 120
33. dootath‍v ki prash‍tuti 123
34. panchali ka akrosh 128
35. prash‍than 130
36. sh‍vagat ki taiyari 132
37. duryodhan ka atithh‍y ash‍vikar 135
38. kele ke chhilake 137
39. shanti doot 141
40. duryodhan ki durabhisandhi 148
41. mata kunti ka sandesh 151
42. karn ki manasvita 153
43. yuddh ki prastuti 155
44. shakti ka sansh‍tavan 156
45. barbarik-vadh 158
46. arjun ka vh‍yamoh 160
47. gitopadesh 163
48. aandoan ki raksha 181
49. pran-bhang 183
50. draupadi bhishm-shivir mean 187
51. punah pran-bhang 193
52. bhakt vatsal 195
53. abhinn sakha 199
54. bhakt-bhayahari 201
55. arjun ki pratijna 203
56. sachint shrikrishn 205
57. arjun ka sh‍vaph‍n 209
58. yuddh mean ashv paricharya 212
59. jayadrath-vadh 216
60. vichitr prasannata 221
61. sath‍yasath‍y 229
62. narayanash‍tr se raksha 234
63. agh‍neyash‍tr nishh‍prabhav 236
64. karn ko svikriti 239
65. bat ka batang d 241
66. hanuman ka avesh 247
67. nag se raksha 250
68. karn mara gaya 253
69. shaly bhi samapt 257
70. duryodhan ko matibhram 259
71. yudhishthir ko ulahana 261
72. shribalaram ka kop-shaman 264
73. arjun ka rath bhash‍m 163
74. panh‍dav-paritran 270
75. ashvath‍thama se raksha 272
76. brahmash‍tr se pun: rakshan 277
77. ashvath‍thama ko shap 281
78. bhimasen ki raksha 285
79. ganh‍dhari ka shap 288
80. barbarik ka sir 291
81. yudhishthir ka anutap 294
82. bhakh‍t–bhakh‍taman 299
83. bhishh‍m par anugrah 302
84. bhishh‍m-sh‍tuti 307
85 apane namoan ki vh‍yakhh‍ya 311
86. anugita 316
87. krishh‍narjun-yuddh 324
88. parikshit ko punarjivan 331
89. ashvamedh yajn 336
90. shoorabhakt sudhanh‍va 340
91. yudhishthir ko dharmopadesh 351
92. dvarika-gaman 355
93. upasanhar 359
94. aantim prishth 362

varnamala kramanusar lekh khoj

   a    a    i    ee    u    oo    e    ai    o    au    aan    k    kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d    dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr    aah