गीता प्रबंध -अरविन्द पृ. 35

Prev.png

gita-prabandh -shri aravind

4.upadesh ka karm


unake sankalp ke sath apane sankalp ka tadatmy kar lena hoga, unaki chetana se sachetan hona hoga aur unhian ko apane karm ka nirnay aur aanrabh karane dena hoga. bhagavanh guru apane shishy ki shankaoan ka jo samadhan karate haian vah yahi hai. gita ka param vachan, gita ka mahakavy kya hai so dhooandhakar nahian nikalana hai; gita svayan hi apane aantim shlokoan mean us mahanh sangita ka param svar ghoshit karati haiah-

tamev sharanan gachchh sarvabhaven bharat.
tatprasadatparaan shanti sthanan prapsyasi shashvatamh..
 
iti te jnanamakhyatan guhyadh guhyataran maya ......
sarvaguhyataman bhooyah shrrinu me paraman vachah........
 
manmana bhav madbhakto madyaji maan namaskuru.
mamevaishyasi satyan pratijane priyoasi me..
 
sarvadharmanparityajy mamekan sharanan vraj.
ahan tvaan sarvapapebhyo mokshayishyami ma shuchah..

“apane hriddeshasthit bhagavanh ki, sarvabhav se, sharan le; unhian ke prasad se too parashaanti aur shashvat pad ko labh karega. maianne tujhe guhy se jnan bataya hai. ab us guhyatam jnan ko, us param vachan ko sun jo maian ab batalata hooan. mere man vala ho ja, mera bhakt ban, mere liye yajn kar, aur mera naman-poojan kar; too nishchay hi mere pas ayega, kyoanki too mera priy hai. sab dharmoan ka patyiag karake mujhe ek hi sharan le. maian tujhe apane papoan se mukt karooanga; shok mat kar.“ gita ka pratipadan apane-apako tin sopanoan mean baant leta hai, jin par chadhakar karm manav-star se oopar uthakar divy star maian pahuanch jata hai aur vah uchchatar dharm ki muktavastha ke liye niche ke dharm bandhanoan ko niche hi chho d jata hai. pahale sopan mean manushy kamana ka tyag kar, poorn samata ke sath apane ko karta samajhata hua yajn-roop se karm karega, yajn yah vah un bhagavanh ke liye karega jo param haian aur ekamatr atma haian, yadyapi abhi tak usane inako svayan apani satta mean anubhav nahian kiya hai. yah aranbhik sopan hai. doosara sopan hai keval phalechchha ka tyag nahian, balki karta hone ke bhav ka bhi tyag aur anubhooti ki atma sam, akarta, akshar tattv hai aur sab karm vishv shakti ke, prakriti ke haian jo visham, kartri aur kshar shakti hai. aantim sopan hai param atma ko vah param purush jan lena jo prakriti ke niyamak haian, prakritigat jiv unhian ki aanshik abhivyakti hai, ve hi apani poorn paratpar sthiti mean rahate hue prakriti ke dvara sare karm karate haian.

Next.png

tika tippani aur sandarbh

sanbandhit lekh

gita prabandh -aravind
kram sankhya path ka nam prishth sankhya
bhag-1
1. gita se hamari avashyakata aur maang 1
2. bhagavadguru 9
3. manav-shishy 17
4. upadesh ka saramarm 26
5. kurukshetr 37
6. manushy aur jivan-sangram 44
7. ary kshatriy-dharm 56
8. saankhy aur yog 68
9. saankhy, yog aur vedaant 80-81
10. buddhiyog 92
11. karm aur yajn 102
12. yajn-rahasy 110
13. yajn ke adhishvar 119
14. divy karm ka siddhaant 128
15. avatar ki sanbhavana aur hetu 139
16. bhagavan ki avataran-pranali 152
17. divy janm aur divy karm 161
18. divy karmi 169
19. samatv 180
20. samatv aur jnan 192
21. prakriti ka niyativad 203
22. traigunatity 215
23. nirvan aur sansar mean karm 225
24. karmayog ka saratattv 238
bhag-2
khand-1
1. do prakritiyaan 250
2. bhakti-jnan-samanvay 262
3. param eeshvar 272
4. rajaguhy 284
5. bhavadiy saty aur marg 294
6. karm, bhakti aur jnan 305
7. gita ka mahavaky 320
8. bhagavan ki sanbhooti–shakti 337
9. vibhooti ka siddhaant 348
10. vishvaroop-darshan 360
11. vishvapurush–darshan 372
12. marg aur bhakt 380
khand-2
13. kshetr aur kshetrajn 391
14. traigunatit 403
15. tin purush 417
16. adhyatmik karm ki paripoornata 433
17. dev aur asur 449
18. trigun, shraddha aur karm 463
19. trigun,man aur karm 482
20. svabhav aur svadharm 497
21. param rahasy ki or 518
22. param rahasy 533
23. gita ka saramarm 558
24. gita ka sandesh 570
25. aantim prishth 597

varnamala kramanusar lekh khoj

   a    a    i    ee    u    oo    e    ai    o    au    aan    k    kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d    dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr    aah