महाभारत उद्योग पर्व अध्याय 46 श्लोक 1-9

shatchatvariansh (46) adhh‍yay: udyog parv (sanatsujat parv)

Prev.png

mahabharat: udyog parv: shatchatvariansh adhyay: shlok 1-9 ka hindi anuvad

paramatma ke svaroop ka varnan aur yogijanoan ke dvara unake sakshatkar ka pratipadan

  • sanatsujataji kahate haian- rajan! jo shuddh brahm hai, vah mahan jh‍yotirmay, dediph‍yaman evan yash roop hai. sab devata usi ki upasana karate haian. usi ke prakash se soory prakashit hote haian, us sanatan bhagavan ka yogi jan sakshath‍kar karate haian. (1)
  • shuddh sachchidanand parabrahm se hiranh‍y garbh ki uth‍patti hoti hai tatha usi se vah vriddhi ko praph‍t hota hai. vah shuddh jh‍yotirmay brahm ki sooryadi samh‍poorn jh‍yotiyoan ke bhitar sthit hokar sabako prakashit kar raha hai aur tapa rah hai; vah sh‍vayan sab prakar se ataph‍t aur sh‍vayanprakash hai, usi sanatan bhagavan ka yogi jan sakshath‍kar karate haian. (2)
  • jal ki bhaanti ekaras parabrahm paramatma mean sthit paanch sookshh‍m mahabhootoan se ath‍yant sh‍thool panch bhautik sharir ke hridayakash mean do dev-eeshrvar aur jiv usako ashray banakar rahate haian. sabako uth‍panh‍n karane vala sarvavh‍yapi paramatma sadaiv jagrat rahata hai. vahian in donoan ko tatha prithvi aur dyulok ko bhi dharan karata hai. us sanatan bhagavan ka yogijan sakshath‍kar karate haian. (3)
  • ukh‍t donoan devataoan ko, prithh‍vi aur akash ko, samh‍poorn dishaoan ko tatha samash‍t lok samuday ko vah shuddh brahm hi dharan karata hai. usi parabrahm se dishaean prakat huee haian, usi se saritaean hoti haian tatha usi se b de-b de samudr prakat hue haian. us sanatan bhagavan ko yogijan sakshath‍kar karate haian. (4)
  • jo indriy, man aur buddhi adi ka sanghat-sharir vinashashil hai, jisake karm apane-ap nashh‍t hone vale nahian haian, aise is shariraroop rath ke chakr ki bhaanti is ghumane vale karm sansh‍kar se yukh‍t man mean jute hue indriyaroop gho de us hriday kash mean sthit jnanash‍varoop divh‍y avinashi jivath‍ma ko jis sanatan parameshrvar ke nikat le jate haian, us sanatan bhagavan ka yogi jan sakshath‍kar karate haian [1]. (5)
  • us paramatma ka sh‍varoop kisi doosare ki tulana mean nahian a sakata; use koee charmachakshuoan se nahian dekh sakata. jo nishchayatmika buddhi se, man se aur hriday se use jan lete haian, ve amar ho jate haian arthat paramath‍ma ko praph‍t ho jate haian. us sanatan bhagavan yogi jan sakshath‍kar karate haian. [2] (6)
  • jo das indriyaan, man aur buddhi-in barah ke samuday se yukh‍t haian tatha jo paramath‍m se surakshit hai, us sansar roop bhayankar nadi ke vishayaroop madhur jal ko dekhane aur pine vale log usi mean gota lagate rahate haian. isase mukh‍t karane vale us sanatan paramatma ka yogijan sakshath‍kar karate haian. (7)
  • jaisa shahad ki makh‍khi adhe mas tak shahad ka sangrah karake phir adhe mas tak use pi‍ti rahati hai, usi prakar yah bhramanashil sansari jiv is janh‍m mean kiye hue sanchit karm ko paralok mean [3] bhogata hai. paramath‍ma ne samash‍t praniyoan ke liye unake karmanusar karm phal bhogaroop havi ki arthat samash‍t bhog-padarthoan ki vh‍yavastha kar rakhi hai. us sanatan bhagavan ka yogi log sakshath‍kar karate haian. (8)
  • jisake vishayaroopi path‍te sh‍varn ke saman manoram dikhayi p date haian, us sansaroopi ashvath‍thavriksh par aroodh hokar pankh-hin jiv karmaroopi pankh dharan kar apani vasana ke anusar vibhinh‍n yoniyoanmean p date haian arthat ek yoni se doosari yoni mean gaman karate haian; kiantu yogijan us sanatan paramatma ka sakshath‍kar karate haian. (9)

Next.png

tika tippani aur sandarbh

  1. prash‍tut roopak ka kathopanishadh pratham adhh‍yay ki tisari balh‍li ke tisare se lekar navean shrlok tak vish‍trit vivaran milata hai.
  2. isase pray: milata-julata ek shlok kathopanishad mean milata hai. n sandrishe tishh‍thati roopamash‍y n chakshusha pashh‍yati kashchanainamh. hrida manisha manasabhikh‍lriph‍to y etadh viduramritash‍te bhavanti.
  3. vibhinh‍n yoniyoan mean

sanbandhit lekh

varnamala kramanusar lekh khoj

   a    a    i    ee    u    oo    e    ai    o    au    aan    k    kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d    dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr    aah