श्रीकृष्ण गीतावली -तुलसीदास पृ. 46

shrikrishn gitavali

8. gopi-virah
rag malar

(39)
jo pai ali! aant ihai karibo ho.
tau[1] aganit ahir abalani ko hathi n hiyo haribo ho .. 1 ..
jau pranpach kari[2] nam prem phiri anuchit acharibo ho.
tau mathurahi mahahima lahi sakal dharani dharibo ho .. 2 ..
dai koobarihi roop braj sudhi bhean laukik dar daribo ho.
gyan birag kal krit karatab hamarahi sir dharibo ho.
unhahi rag rabi nirad jal jyoan prabhu parimiti paribo ho.
hamahuan nithur niroopadhi nir nidhi[3]nij bhujabal taribo ho .. 4 ..
bhalo bhayo sab bhaanti hamaroe ek bar maribo ho.
tulasi kanh birah nit nav jarajari jivan bharibo ho .. 5 ..

(ek gopi ne kaha-) are bhramar! yadi unheanan ant mean yahi karana tha (hamean roti-bilakhati chho dakar chale hi jana tha) to balapoorvak asankhy gop-abalaoan ka hriday-haran nahian karana chahiai tha .. 1 .. yadi prem ke nam par chhal-kapat karake phir anuchit acharan (kubja se prem) karana tha to (pahale se hi) mathura mean mahan mahattv (svamitv) prapt karake (vahian ke nivasiyoan par) sari karunavatti ko lekar rijhana chahiye tha (yahaan ham ganvarinoan se sambandh nahian jo dana chahiye tha) .. 2 .. (par unhean to) kubja ko sundar roop dekar vraj ki yad ane par ghar ke laukik dar se darana tha. (ham logoan ke sath prem karane se unaki badanami hogi, aisa manakar ham se sambandh to dana tha aur) jnan-vairagy ki shiksha tatha (sanyog-viyog adi) sab kuchh kal evan poorvakrit karmoan se hota hai, yah upadesh hamare hi sir ladana tha (jnan, vairagy tatha prarabdh ka upadesh dekar ham se sambandh to dana tha, isi se tumako yahaan bheja haian).. 3 .. un (shrikrishn) ka to hamare prati utana hi rag hai, jitana soory ka badal ke jal se hota hai. (soory jal ko akarshit karake medh roop mean parinat kar deta hai aur phir usase koee sambandh nahian rakhata.) unhean to (ab) raja ki maryada ka palan karana haian. (idhar) ham logoan ko to kathor upadhirahit (nirgun roop) jal-sagar koan apani bhujaoan ke bal se par karana haian .. 4 .. tulasidas ji kahate haian- hamara to sab prakar se bhala hi hua, ek bar to hamean marana tha hi. ab to, shrikrishn-virah ke nity naye santap se jal-jalakar jivan bitana hoga .. 5 ..

tika tippani v sandarbh

  1. atulit
  2. pari nam
  3. niranidhi

sanbandhit lekh

shrikrishn gitavali -tulasidas
kram sankhya path ka nam prishth sankhya
1. bal-lila 1
2. gopi-upalambh 4
3. ulookhal-bandhan 15
4. indrakop-govardhan-dharan 21
5. gocharan athava chhak-lila 40
6. yamuna tat par vanshivadan 24
7. shobha-varnan 5
8. gopi-virah 29
9. bhakt-maryada-rakshan 71
padoan ki varnanukramanika
1. ab sab saanchi kanh tihari. 6
2. abahian urahano dai gee, bahurau phiri aee. 8
3. ab braj bas mahari kimi kibo. 9
4. aju unide ae murari. 26
5. ali! ab kahuan jani neh nihari. 33
6. ali! tati anuchit, utaru n dijaian. 52
7. oodho! ya braj ki dasa bicharau. 40
8. oodho joo kahyo tiharoh kibo. 42
9. oodho! yah hya n kachhoo kahibe hi. 47
10. oodho haian b de, kahaian soi kijai. 53
11. oodho! priti kari niramohiyan soan ko n bhayo dukh din?. 63
12. aiso hauanhuan janati bhriang! 62
13. kabahuan n jat parae dhamahian. 5
14. kaha bhayo kapat jua jau hauan hari. 71
15. kari hai hari balak ki si keli. 32
16. kahi hai bhali bat sab ke man mani. 56
17. kanh, ali, bhe ne guroo gyani. 54
18. kahe ko kahat bachan sanvari. 61
19. kou sakhi nee bat suni aee. 39
20. kaun sunai ali ki chaturaee. 59
21. gahagah gagan duandubhi baji. 73
22. gavat gopat lal nikean rag nat haian. 24
23. gopal gokul ballavi priy gop gosut ballabhan. 28
24. gekul priti nit nee jani. 25
25. chhapad! sunahu bar bachan hamare. 66
26. chhaando mere lalan! lalit larikaee. 13
27. chhoti moti misi roti chikani chupari kai too 2
28. jab te braj taji gaye kanhaee. 35
29. jani hai gvali pari phiri phikean. 10
30. jo pai ali! aant ihai karibo ho. 46
31. jaulauan hauan kanh rahauan gun goe. 11
32. terian (kanh) gobardhan gaiya. 22
33. taki sikh braj n sunaigo kou bhorean. 51
34. tohi syam ki sapath jasoda! ai dekhu grih meanrean. 3
35. dinhi hai madhup sabahi sikh niki. 50
36. dekhu sakhi hari badan iandu par. 25
37. nahian kachhu dosh syam ko maee. 30
38. braj par ghan ghamand kari ae. 21
39. bichhurat shribrajaraj aju 29
40. bhali kahi, ali hamahuan pahichane. 25
41. bhooli n jat hauan kahoo ke kaoo. 45
42. mahari tihare payan parauan, apano braj lijai. 7
43. madhukar! kahahu kahan jo parau. 41
44. madhukar! kanh kahi te n hohi. 48
45. madhup! samujhi dekhahu man mahi. 68
46. madhup! tumh kanh hi ki kahi kyoan n kahi hai? 49
47. ( mata) lai uchhang gobiand mukh bar-bar nirakhai. 1
48. mene jan aur kachhu n man gunie. 44
49. mo kahan jhoothehuan dosh lagavahian. 4
50. moko ab nayan bhe ripu maee! 69
51. lalit lalan nihari, mahari man bichari, 19
52. lagiyai rahati nayanani age tean 34
53. let bhari bhari nir kanh kamal nain. 16
54. sab mili sahas kariy sayani. 55
55. sasi tean sital mokauan lagai maee ri! tarani. 36
56. so kahau madhup! je mohan kahi pathee. 43
57. sunat kulis sam bachan tihane. 64
58. santat dukhad sakhi! rajanikar. 37
59. hari ko lalit badan niharu 15
60. ha ha ri mahari! baro, kaha ris bas bhee, 17
61. he ham samachar sab pae. 57

varnamala kramanusar lekh khoj

   a    a    i    ee    u    oo    e    ai    o    au    aan    k    kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d    dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr    aah