महाभारत शान्ति पर्व अध्याय 280 श्लोक 17-30

ashityadhikadvishatatam (280) adhyay: shanti parv (mokshadharm parv)

chitr:Prev.png

mahabharat: shanti parv: ashityadhikadvishatatam adhyay shlok 17-30 ka hindi anuvad

‘danunandan! karm se anurakt aur karm se virakt hone vale pranisamooh jis prakar rag aur virag ke hetubhoot vibhinn karmoan ko prapt hote haian, vah suno. ‘prabho! jis prakar ve karm mean pravritt hote tatha jis nimitt se usamean sthit hote haian aur jis avastha mean usase nivritt ho jate haian, vah sab maian tumase kramashah bataooanga. tum use yahaan ekagrachitt hokar suno. ‘shrimanh bhagavan narayan hari adi aur ant se rahit haian. ve hi charachar praniyoan ki rachana karate haian. ‘ve hi sampoorn praniyoan mean kshar aur akshar roop se vidyaman haian. gyarah indriyoan ka jo vaikarik[1] sarg hai, vah bhi unhian ka svaroop hai. ve apani chaitanyamayi kiranoan dvara sampoorn jagath mean vyapt ho rahe haian .

‘daityaraj! prithvi ko bhagavan vishnu ke donoan charan samajho, svargalok ko mastak jano, ye charoan dishaean unaki char bhujaean haian, akash kan haian, tejasvi soory unaka netr hai, man chandr hai, buddhi (mahattattv) unaki nity jnanavritti hai aur jal rasanendriy hai. ‘danavapravar! sampoorn grah unaki donoan bhauanhoan ke bich mean sthit haian. nakshatramandal netroan se prakat hua hai. danunandan! yah prithvi unake donoan charanoan mean sthit hai. ‘unhean tum sampoorn bhootasvaroop, is jagat ka adikaran aur parameshvar samajho. rajogun, tamogun aur sattvagun- in tinoan ko narayanamay hi mano. tat! samast ashramoan ka phal ve hi haian. vidvanh purush samast karmoan dvara praptavy phal unhian ko manate haian. ‘karmoan ka tyagaroop jo sannyas hai, usaka phal bhi ve hi avinashi paramatma haian. ved-mantr unake rom haian tatha pranav unaki vani hai. ‘bahut-se varn aur ashram unake ashray haian, unake anek mukh haian. hriday mean ashrit dharm bhi unhian ka svaroop hai. ve hi brahm haian. ve hi atmadarshanaroop param dharm haian. ve hi tap aur sadasatsvaroop haian.

‘shruti (ved), shastr aur somapatrasahit solah [2] rritvijoan vala yajn bhi ve hi haian. ve hi brahma, vishnu, ashvinikumar, indr, mitr, varun, yam aur kuber haian. ‘unaka darshan prithakh-prithakh hone par bhi ve apani ekata ko janate haian. tum bhi is sampoorn jagat ko ek paramatm dev ke hi adhin samajho. ‘daityaraj! anek roopoan mean prakat hue un paramatma ki ekata ka yah ved pratipadan karata hai. jiv vijnan bal se hi brahm ka sakshatkar karata hai. us samay usaki buddhi mean vah brahm prakashit ho jata hai.

chitr:Next.png


tika tippani aur sandarbh

  1. shrivishnupuran mean tin prakar ki prakrit srishti batayi gayi hai- pahali mahattattv ki srishti hai, jise yahaan ‘kshar‘ shabd se kaha gaya hai. doosari bhoot- srishti mani gayi hai, jo tanmatraoan ki srishti hai. yahaan ‘bhooteshu’ pad ke dvara usi ki or sanket kiya gaya hai. ‘ekadashavikaratma’ is pad ke dvara tisari srishti ka nirdesh kiya gaya hai, jise vaikarik athava aindriyak sarg bhi kahate haian. isamean paanch jnanendriy, paanch karmendriy aur ek man- in gyarah tattvoan ki rachana huee hai.
  2. sohal rritvijoan ke nam is prakar hai- 1-brahma, 2-brahmanachchhansi, 3-agnidhr aur 4-pota- ye char rritvij sampoorn vedoan ke jnata hote haian. 5-hota, 6-maitravarun, 7-achhavak aur 8-gravastota- ye char rritvij rrigvedi hote haian. 9- adhvaryu, 10-pratipasthata, 11- neshta, 12-unneta- ye char yajurvedi hote haian. 13-udgata, 14-prastota, 15-pratiharta tatha 16-subrahmany- ye samaved ke gayak hote haian.

sanbandhit lekh

varnamala kramanusar lekh khoj

   a    a    i    ee    u    oo    e    ai    o    au    aan    k    kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d    dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr    aah